رصد خبر | دولت رییسی از چند روز پیش اصلاح ارز ترجیحی را کلید زد و امروز قیمت چند نمونه از اقلام اساسی با چند برابر افزایش منتشر شد.
موافقان اصلاح نظام یارانه آنرا جراحی ضروری برای اقتصاد بیمار ایران می دانند. و معتقدند که با این رویکرد دلال ها جمع می شوند و یارانه به تولید کنندگان داخلی می رسد و قاچاق کالا های اساسی به خارج از کشور نیز از میان می رود.
اما نگاه متفاوت دیگری با رویکرد انتقادی نسبت به اصلاح نظام یارانه ای مطرح شده است:
۱. اصلاح ساختاری اقتصاد جابجایی نحوه پرداخت یارانه نیست. در طرح دولت پرداخت یارانه از وارد کننده به مصرف کننده منتقل شده است.
اصلاحات ساختاری تک رقمی کردن تورم ، جلوگیری از افزایش نقدینگی و موازنه بین هزینه ها و درآمدها در بودجه سالانه است.
۲. برخلاف تصور موافقان این طرح؛ گران شدن بهای مرغ، تخم مرغ، روغن و لبنیات به صورت غیر مستقیم بر افزایش قیمت برخی کالاهای دیگر تاثیر گذار است و به افزایش نرخ تورم و خنثی شدن یارانه دریافتی از سوی مردم منجر می شود.
همچنین توزیع پول با عنوان توزیع یارانه خود اقدامی تورم زاست که به افزایش پایه پولی کشور منجر می شود.
۳. پرداخت یارانه تجربه شکست خورده ای است که از سال ۱۳۸۹ آغاز شد و تاکنون نیز ادامه دارد. بودجه سنگینی را به دولت تحمیل می کند، قدت خرید آن نیز رو به کاهش است.
در حالی که یارانه ۴۵ هزار تومانی احمدی نژاد ۴۱ دلار بود، یارانه ۴۰۰ هزار تومانی رییسی ۱۶ دلار است.
برپایه آمار های منتشر شده، یک سوم جمعیت ایران از ابتدای اجرای هدفمندی یارانه ها در سال ۱۳۸۹، در فقر مطلق قرار گرفته اند.
۵. شعارهای اصلاح نظام یارانه ای در دولت رییسی مشابه شعارهای طرح هدفمندی یارانه ها در دولت احمدی نژاد شامل “جراحی اقتصادی” ، “رفاه اجتماعی”، “ریشه کنی فقر و گرسنگی” “مردمی کردن اقتصاد”، کمک به تولید داخلی” و…. است.
به این ترتیب طرح اصلاح نظام یارانه ای دولت رییسی تداعی کننده طرح شکست خورده هدفمندی یارانه ها در دولت احمدی نژاد است. با توجه به این پیشینه نگاه مثبتی در افکار عمومی نسبت به آن وجود ندارد.
۶.طرح اصلاح نظام یارانه ای اجماع سیاسی لازم برای پیشبرد آنرا در میان اصولگرایان و همفکران سیاسی رییسی ندارد و برخی از آنها در مجلس و سایر نهادها به مخالفت با آن برخاسته اند.
۷. اطلاعات آماری درباره درآمد مردم نقص دارد. در حالی که کارمندان با حقوق ثابت در شمار یارانه بگیران قرار نگرفته اند؛ مدیران بلند پایه بانک مرکزی و… در رسانه ها اعلام کرده اند که یارانه دریافت می کنند.
این که حقوق بگیران ثابت در شمار دهک دهم و ثروتمندان قرار گرفته اند؛ در میان این گروه که کم هم نیستند این تصور بوجود آمده است که دولت رویکرد رابین هودی را در پیش گرفته است.
۸. دولت بجای احیای نظام کوپنی در اقتصاد کشور که نهایت طرح اصلاح نظام یارانه ای عنوان شده و بازتاب داخلی و خارجی مثبتی ندارد، باید مقابله با قاچاق و فساد را در اولویت و دستور کار قرار می داد.
۹. اگر اصلاح نظام یارانه ای جراحی سنگین در اقتصاد ایران است؛ این جراحی می بایست توسط اقتصاد دانان زبردست انجام شود، تیم اقتصادی دولت توان حرفه ای لازم برای انجام این جراحی سنگین را دارا نیست.
