رصد خبر | حجت مرتجی – بی‌توجهی به قانون جوانی جمعیت، انتقاد از برخورد با جامعه پزشکی، تاکید بر اینکه پیشرفت کشور علاوه بر حوزه نظامی باید در زمینه های علمی و فناوری هم باشد، تاثیر اقتصاد بر میزان مشارکت در انتخابات و نقد سیاست اقتصادی دولت از محورهای مطالب روزنامه‌های یکشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ است.
هر روز صبح، همراه با رصد نگاهی به صفحات نخست روزنامه‌ها بیندازید و نکات مهم گزارش‌ها و یادداشت‌ها را بخوانید.
پیشرفت نباید محدود به حوزه نظامی باشد
یک جامعه قدرتمند در کنار نیروی نظامی و ابزار جنگی قوی، نیازمند اقتصاد، فرهنگ و نهادهای اجتماعی قدرتمند است. نیازمند بنیان‌های قوی فناوری و علمی و دانشگاهی و آموزش عمومی است. نیازمند رسانه‌های قدرتمند است نه آنکه دغدغه‌های آن وجود چند رسانه خارجی باشد. نیازمند مدیریت قدرتمند است که بهترین مدیران را مصدر امور قرار دهد. نیازمند دستگاه قضایی مستقل و کارآمد است که احکام دادگاه‌هایش فصل‌الخطاب باشند و مردم از وجود عدالت بر اثر احکام آنها احساس عدالت و رضایت کنند. نیازمند مجلسی است که نماینده همه مردم باشد. به عبارت دیگر، آزادی انتخاب، آزادی بیان، استقلال قضایی، نهادهای قدرتمند مدنی، همگی موجب قوام و قدرتمندی یک جامعه می‌شوند چشم‌های ظاهربین متوجه متغیرها و عوامل نرم‌افزاری نمی‌شوند، فقط کشتی‌های جنگی، هواپیما، موشک و تانک‌های حکومت‌ها را می‌شمارند، درحالی‌که رکن اصلی قدرت یک حکومت تعلق خاطر مردم و شهروندان آن جامعه به میهن، مردم و حکومت خود است و این حاصل نمی‌شود جز از طریق رفع تبعیض، فساد، فقر و نیز لمس‌کردن آزادی و باز بودن راه برای پیشرفت. هر موجودی به آنچه که دارد و برایش اهمیت اول را دارد، افتخار می‌کند. پیشرفت تک‌پایه نداریم، چنین پیشرفتی عین پسرفت است.
هم میهن
تحصیل با سایه مرگ در سیستان و بلوچستان
دانش‌آموزان روستاهای سیستان و بلوچستان برای رسیدن به کلاس درس از بین گاندو ها، رودخانه ها و جاده های خطرناک عبور می کنند. جاده‌های خاکی و سنگلاخی، بلای جان دانش‌آموزان است، بعضی از آنها در این مسیر از وانت‌ها پرت می‌شوند، در رودخانه‌ها تا زیر گردن خیس می‌شوند، حمله سگ‌های وحشی و گاندو و مارآبی را به چشم دیده‌اند و اگر هم سرویس پیدا نکنند، لب جاده سوار موتورها و سوخت‌برها می‌شوند و لابه‌لای دبه‌های چندصد لیتری بنزین، جاگیر می‌شوند. یک تکان و یک تصادف، همه آنها را در آتش می‌سوزاند. آمار تصادفات جاده‌ای بالاست. به گفته فعالان آموزشی و اجتماعی آن منطقه، دانش‌آموزان اغلب تا کلاس ششم درس می‌خوانند و بعد ترک‌تحصیل می‌کنند.
هم میهن
حقوق کارگران و فیش های نجومی در شهرداری تهران
خبرساز شدن پرونده دستمزدهای نجومی در شهرداری تهران در حالی است که بسیاری از کارگران در ماه‌های گذشته نسبت به مصوبه شورای عالی کار درباره میزان افزایش دستمزد کارگران اعتراض‌های شدیدی را مطرح کردند و حتی شکایت‌های رسمی از این مصوبه هم در جریان است؛ کارگران می‌گویند با کارهای سخت و کارگری در گرمای عسلویه و بوشهر، دستمزدی می‌گیرند که جوابگوی نیازهای اولیه آنها و خانواده‌های‌شان نیست و شاید به همین دلیل هم است که پرونده‌هایی مانند این فیش حقوقی تا این اندازه واکنش‌برانگیز می‌شود.
اعتماد
جامعه پزشکی را تحقیر کرده‌ایم
استقبال از تمام رشته‌های پایه در کنکور کاهش یافته و شاخه‌های تخصصی پزشکی هم از این کاهش استقبال مصون نبوده‌اند. امروز در بسیاری رشته‌های تخصصی مثل جراحی کودکان یا جراحی قلب حتی یک داوطلب هم نداریم. این وضع از چند سال قبل آغاز شد و در سال‌های اخیر به شدت پیشرفت داشته و مهم‌ترین مساله این است که با ادامه چنین شرایطی، ۱۰ یا ۲۰ سال بعد، در بسیاری رشته‌ها دیگر متخصصی در کشور نداریم. ۲۰ سال قبل، بیماران برای جراحی کرونر باید به خارج از کشور اعزام می‌شدند در حالی که امروز این عمل جراحی در داخل ایران انجام می‌شود، اما اگر کاهش استقبال دانشجویان پزشکی از رشته جراحی قلب تداوم داشته باشد، ۱۰ سال بعد دوباره بیمارانی برای درمان به خارج از کشور خواهند رفت. ما در این سال‌ها با جامعه پزشکی بد برخورد کردیم. تحقیر جامعه پزشکی، صدماتی در آینده برای کشور ما دارد و بزرگ‌ترین صدمه از این بابت، به سلامت کشور وارد خواهد شد. ما جامعه پزشکی را تحقیر کرده‌ایم.
ایرج فاضل- اعتماد
بی توجهی دولت به قانون جوانی جمعیت
دولت انگار چندان روی خوشی به اجرای قانون جوانی جمعیت ندارد و سازمان برنامه و بودجه تنها ۵ درصد از بودجه این قانون را داده‌است. برون‌داد این ماجرا از یک سو شتاب روند کاهشی جمعیت و روند افزایشی سالمندی و بی‌اعتبار شدن تنها قانون حمایتی از جمعیت و خانواده در نزد مردم است. اوضاع جمعیتی کشور به هیچ‌وجه مناسب نیست و خطر انقراض نسل ایرانیان حالا دیگر یک سناریوی بدبینانه و دور نیست. رشد جمعیت کشورمان در سال ۱۴۰۱، ۶/۰ درصد بوده و چیزی به صفر و منفی شدن رشد جمعیتی باقی نمانده تا رفته‌رفته به انقراض جمعیت نزدیک شویم.
جوان
معیشت و اقتصاد مردم را پای صندوق رای می آورد
نباید با عینک سیاسی به مردم نگریست؛ آنچه مردم را به‌پای صندوق‌های انتخابات خواهد کشاند نه اسم و رسم این و آن، بلکه امید به آینده و امید به حل مشکلاتشان است که عمدتاً از جنس معیشتی و اقتصادی است. همان کسانی که در رسانه هایشان مرتباً در حال حمله به امید مردم هستند، مدعی هستند که می‌توانند امید را به مردم بازگردانند. کسانی که ویترین خود را سیاسی پر کرده‌اند و از تجربه گذشته هنوز درس نگرفته‌اند، نمی‌توانند پاسخگوی این جنس از مطالبات مردم باشند. کسانی که کارنامه همین یک دهه گذشته آنان هنوز پیش چشم مردم است نباید روی فراموشی مردم حساب باز کنند. اگر آلزایمری هم در کار باشد، ابتدا سراغ کسانی آمده که کابینه کهنسالانشان سال‌ها زبانزد محافل بود.
جوان
فضا برای احیای برجام وجود ندارد
واقعیات میدانی و بن‌بست مذاکرات هسته ای مؤید آن است که اکنون به هیچ عنوان فضا برای احیای برجام وجود ندارد. مجموعه تحولات اخیر، مرگ مذاکرات هسته ای را رقم زد.بــه همین دلیــل اروپایی ها و آمریکا دیگــر تمایلی به ادامه مذاکرات هسته ای برای احیای برجام را ندارند. «اگر در یک گزینه احتمالی، مذاکرات هسته ای مطرح باشــد، مذاکراتی جدید و برای ترســیم توافــق جدید خواهد بود». البته تهران با توجه به شــرایط اقتصادی و دیگر مشــکلات، نیم نگاهی به ازسرگیری مذاکرات و احیای برجام دارد اما گویا شرایط مطابق میل تهران نیســت.
محمد مهدی سبحانی- شرق
روایت رکود و تعلل در صنعت نفت
شمار زیادی از پروژه‌های وزارت نفت برای افزایش تولید گاز بر زمین مانده و برخلاف وعده‌های قبلی مدیران این وزارتخانه، افزایش تولید گاز در هاله‌ای از ابهام است و به نظر می‌رسد که زمستان‌های ناترازی پیش‌روی ایرانیان است. این روزها مشغولیت بیشتر مدیران نفتی به‌خصوص پارس جنوبی به جای تلاش برای تولید و به توسعه رساندن فازهای باقی‌مانده و فکر عاجل برای زمستان، برقراری مجالس سخنرانی و دعوت از واعظانی همچون آقا‌تهرانی است تا رسیدگی به تأخیرهای فاز ۱۱ یا ۱۳ یا چاره‌اندیشی درباره فشارافزایی که بحران دو سال آینده پارس جنوبی است؛ بحرانی عمیق و جدی به نام «افت فشار» یا تعلل در فاز ۱۶ یا عقب‌افتادن در توسعه میدان فرزاد که با عربستان مشترک است. روایت واقعی از صنعت نفت، روایت رکود و تعلل است. روایت و تصویر‌سازی دولتی‌ها اما رؤیا‌فروشی نسیه و اقدامات نمایشی از کوچک‌ترین اتفاقات است.
شرق
دولت رئیسی ضعیف تر از دولت احمدی نژاد
می‌توان با جرات گفت دولت رییسی در میدان اقتصاد و بهبود وضعیت شهروندان و کسب‌وکار آنها و نیز در بستر سیاستگذاری اقتصادی حتی از دولت‌های احمدی‌نژاد هم ناتوان‌تر است. در کارنامه دولت سیزدهم نقاط روشن که نشان دهد یک مساله کلان را حل کرده است دیده نمی‌شود و در کارنامه این دولت هیچ گروه اجتماعی از آسیب‌های برآیند تصمیم‌های اقتصادی در امان نمانده است. چرا چنین شد و دولت ما می‌توانیم به دولت نمی‌توانیم تبدیل شد. دلایل پرشماری می‌توان برای این پرسش ارائه کرد، اما بدون تردید نگاه سیاسی حاکم بر کلیت دولت و فشار رسانه‌های افراطی بر دولت برای استفاده نکردن از کارشناسان و متخصصان و اقتصاددانانی که جور دیگری فکر می‌کنند و استفاده از نیروهای ناکارآمد در حوزه اقتصاد که در نیمه راه دو وزیر اصلی تولیدی را از دست داده است دلیل اصلی شکست در تحقق وعده تاسیس دولت «ما می‌توانیم» است. به عمل کار برآید به سخنرانی نیست.
جهان صنعت
پس از ۴۳ سال به بی عملی رسیده ایم
نظام سیاسی ایران پس از سپری شدن ۴۳ سال در جمع‌بندی به بی‌عملی رسید و کار امروز را به فردا افکند و به امید اینکه گره‌ها به ویژه در حوزه اقتصاد باز خواهند شد هرگز به جمع‌بندی نرسید. تا اواخر دهه ۱۳۹۰ درآمد حاصل از صادرات به دولت‌ها کمک می‌کرد هر گره را بدون توجه به اینکه به گره‌های دیگر بسته شده است جمع می‌کند و به هر روی کارها انجام می‌شد، اما گره‌های اصلی بزرگتر و کورتر می‌شدند تا اینکه درآمد نفس‌های صادرات نفت به شماره افتاد و اکنون دیگر فرمان‌ها برای جمع کردن کاربرد ندارد و هیچ نهادی نمی‌تواند کارهای بر زمین مانده و آواری که بر سر مردم فروریخته را جمع کند. این روزها کارگران، کارمندان، معلمان، پیشه‌وران خرده‌پا، کشاورزان، بازنشستگان و دیگر گروه‌های آسیب‌پذیر سر بلند کرده و از دولت می‌پرسند چه می‌کند و چرا در جایی نمی‌ایستد تا جمع‌بندی کند که آیا می‌شود با همین فرمان جلو رفت یا نه؟ کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند به دلیل اینکه دولت‌ها و نهادهای قدرت سر وقت در کلان‌ترین سطح جمع‌بندی را انجام نداده‌اند و دیگر تیغ‌شان برای جمع کردن نمی‌برد باید منتظر باشیم اقتصاد ایران جمع شود.
جهان صنعت
میانجیگری چین میان عربستان و ایران بدون امریکا امکان پذیر نبود
میانجیگری چین در بازسازی روابط عربستان و ایران بدون سیاست‌های ایالات متحده امکان‌پذیر نبود. چنین فرآیندی بیانگر این واقعیت است که آمریکا تمایلی به بحرانی شدن فضای امنیت منطقه‌ای ندارد.وضعیت ایران و عربستان در شرایطی قرار داشت که یا باید دو کشور در فضای همکاری قرار گیرند یا اینکه در شرایط بحران امنیتی ناخواسته روبه‌رو شوند. در چنین فرآیندی نه تنها ایران، بلکه کشورهای عربستان، آمریکا و چین نیز تلاش کردند زمینه لازم برای تنش‌زدایی در روابط کشورهای رقیب منطقه‌ای همانند ایران و عربستان فراهم شود.
ابراهیم متقی- دنیای اقتصاد
نزاع قالیباف و جریان پایداری
مجادله جریان اصلی در مجلس به رهبری قالیباف با جریان پایداری در هفته‌های اخیر به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است؛ نشانه‌اش هم جدل اغلب مکتوب مجتبی توانگر با نمایندگان اصلی جریان پایداری است. به نظر می‌رسد پایداری دو هدف کوتاه‌مدت و بلندمدت را در میانه این مجادلات مورد پیگیری قرار می‌دهد؛ هدف اول کاهش آرای قالیباف در انتخابات پیش روی هیات رئیسه مجلس از طریق معرفی نامزدی خاص برای پست ریاست مجلس و هدف بلندمدت نیز حذف رئیس نواصولگرایان از طریق پروژه مشارکت حداقلی در انتخابات مجلس در اواخر سال است.
دنیای اقتصاد
تشکیل وزارت بازرگانی موجب کنترل تورم نمی شود
تفکیک «صمت» موجب مهار گرانی می‌شود؟ بانیان طرح احیای وزارت بازرگانی با اطمینان‌خاطر بالا به دولت سیزدهم گفته‌اند با تفکیک صمت «مهار گرانی» امکان‌پذیر می‌شود. سیاستگذار نیز با هدف کاهش فشار قیمت‌ها بر جامعه، به تشکیل یک وزارتخانه جدید اقدام کرده است. این اقدام دولت اما تبعات بسیاری در پی دارد. برای نمونه با اینکه در ظاهر تشکیل وزارت بازرگانی چیزی جز توجه بیشتر به بخش تجارت نیست، اما آنچه از دل این نهاد بیرون می‌آید نه «آزادی تجارت» که «سرکوب قیمت» و «محدودیت دادوستد» است. صاحب‌نظران حوزه تولید و تجارت هشدار می‌دهند تفکیک صمت به دو وزارتخانه جز اینکه بوروکراسی را شدت می‌بخشد و آزادی اقتصادی را کاهش می‌دهد، حاصل دیگری ندارد. کارشناسان با یادآوری اثرات سوء این انتخاب، به سیاستگذار توصیه می‌کنند به جای دویدن به دنبال قیمت‌ها در قالب وزارت بازرگانی، پای در مسیر اصلاح سیاست اقتصادی بگذارد و از راه‌های متعارف، علمی و آزموده‌شده بر اسب سرکش گرانی مهار بزند. کنترل تورم یک راه بیشتر ندارد و آن اتکا به سیاست‌های انقباض پولی و توازن در سیاست‌های بودجه‌ای است.
دنیای اقتصاد
شکست حاکمیت یکدست
حاکمیت یکدست در عمل شکست خورده و باعث تضعیف جمهوریت نظام شده است. مردم در عمل تفاوتی بین آن رئیس جمهور و این رییس جمهور نمی بینند. مصلحت نیست که ایران برای یک دوره طولانی با قدرت های بزرگ در نزاع باشد.
مرعشی- سازندگی
مدیریت یاران جلیلی بر صدا و سیما
انتصاب ها در صدا و سیما د. حقیقت مدیریت یاران سعید جلیلی بر صدا و سیماست. صدا و سیما سهم یاران جلیلی در مناظره نامزد های انتخابات ریاست جمهوری بود. سعید جلیلی شان خود را بالاتر از آن می دانست که در دولت زیر دست رییسی باشد، به همین خاطر سهمی بزرگتر گرفت.
همدلی
