نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از گزارش وزیر اقتصاد درباره بورس دغدغه ها و مشکلات مردم را بیان کردند و خواستار اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از ضرر و زیان مردم بویژه سهامداران خرد شدند.
سید احسان خاندوزی امروز (سه‌شنبه) با حضور در جلسه علنی مجلس در مورد شرایط بازار بورس و برنامه‌های وزارت امور اقتصادی و دارایی درباره بازار سرمایه به نمایندگان مجلس گزارش داد و پس از آن برخی نمایندگان سخنانی ایراد کردند.
ارکان بازار سرمایه نیازمند شفاف سازی است
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: از آنجا که ذائقه مردم برای سرمایه‌گذاری متفاوت است،باید ابزارهای متنوع و پوشش ریسک که بتواند از سرمایه سرمایه‌گذاران در تغییرات و نوسانات شدید محافظت کند، در بورس فراهم شود.
محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه وضعیت نظارتی هیچ تناسبی با وضعیت کنونی بازار سرمایه کشور ندارد، گفت: هر تغییری در حوزه تصمیم‌گیری در بخش وزارت و یا مجموعه‌های دیگر بر این وضعیت نظارتی اثرگذار است.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: اگر حوزه نظارتی بر وضعیت بازار سرمایه هیچ تغییری نکند، نباید انتظار داشت اتفاقاتی که به عنوان تخلفات و اشکالات در حوزه بازار رخ می‌دهد دیگر تکرار نشود بنابراین نخستین مولفه در تصمیمات بازار سرمایه ایجاد یک ساختار دقیق و متناسب با شرایط بومی در کشور است.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس ادامه داد: زمانی در کشور تعداد فعالان بورس بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر نبودند اما این تعداد به دو میلیون نفر رسید و امروز بخش عمده‌ای از جمعیت کشور به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم در حوزه بازار سرمایه حضور دارند.
وی با تاکید بر لزوم تغییر ساختار نظارت اظهار کرد: امروز وضعیت بازار سرمایه از طریق فضای مجازی و شبکه‌های مجازی مدیریت می‌شود، دست‌کاری در قیمت که یکی از موضوعات مهمی است که باید از طریق بازار بورس جلوی آن گرفته شود.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: امروز شبکه‌های مجازی و صفحات شخصی در تصمیم‌گیری‌های مردم تأثیرگذار هستند، حوزه نظارتی در این میان در کجا قرار گرفته است؟ بنابراین ساماندهی شبکه‌های مجازی و تغییر مدیریت نظارت بر بازار سرمایه جزو اولویت‌های اصلی دولت و وزارت اقتصاد و سازمان بورس باید باشد.
پورابراهیمی شفافیت در ارکان بازار سرمایه را یکی از موضوعات مهم در ساماندهی بازار بورس عنوان کرد و گفت: اکنون در بازار سرمایه نیازمند شفاف‌سازی در مجموعه ارکان بازار نیز هستیم، از خود سازمان گرفته تا مجموعه نهادهای ذیل این سازمان. موضوع درهای گردان یکی از واقعیت‌های نگران‌کننده بورس است.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه قیمت‌گذاری دستوری موجب ایجاد رانت و فساد در کشور شده است، یادآورشد: بخشی از سرریز این رانت و فساد در بازار سرمایه خود را نشان می‌دهد. در بسیاری از حوزه‌ها این شرایط و تصمیمات ذینفعان که مردم هستند را تحت تأثیر قرار داده است.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس در خصوص عرضه سنگین اوراق بدهی دولت گفت: عرضه سنگین اوراق بدهی دولت اثر منفی در بازار سرمایه دارد، نرخ بین بانکی و تأمین مالی، افزایش پیدا کرده و حتماً وزارت اقتصاد باید روی این موضوع نظارت دقیق داشته باشد و خروجی تصمیمات در این حوزه باید به مدیریت نرخ تأمین مالی در اقتصاد کشور منتهی شود در صورت افزایش نرخ تأمین مالی بر روی بازار سرمایه اثر خواهد گذاشت.
سرمایه مردم در بازار سرمایه دود شد
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از وزیر امور اقتصادی و دارایی خواست دست دلالان را از بازار کوتاه کند و گفت: اینکه یک شرکت جعلی پول مردم را بالا بکشد و سازمان بورس فقط نظاره گر باشد پذیرفتنی نیست.
سید غنی نظری خانقاه اظهارداشت: سرمایه مردم در بازار سرمایه دود شد و شما هم مثل ما تماشاگر هستید. شما چه کاری برای جلوگیری از ضرر طبقات پایین و مستضعف و متوسط که به دولت اعتماد کردند، انجام دادید.
نماینده مردم خلخال و کوثر در مجلس افزود: اینکه شما برای فرار از مسوولیت عنوان می کنید که اظهارنظر نمایندگان مجلس و برخی متخصصین باعث ریزش بورس می شود درست نیست. این چه بورسی است که با یک اظهارنظر جابه جا می‌شود و نوسان پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه حقوقی‌ها در بازار بورس سهامداران خرد را بیچاره کردند، ادامه داد: بورس کالا نیز هنوز در اختیار سهامداران عمده است و برای آنها هیچ سقفی تعریف نشده است.
نظری خانقاه خاطرنشان کرد: در ۱۰ سال گذشته با وجود رشد بورس اعتماد مردم از این بازار سلب شد چرا که طی یک سال این بازار ریزش شدیدی داشت و در ۳ ماه گذشته نیز وضعیت بازار بورس به شدت اسفناک بوده است.
متولی نظارت هستیم نه بازار سرمایه
رییس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید گفت: دولت و مقامات اقتصادی و وزیر اقتصاد برنامه های خود را در کاهش و مدیریت سیستم ریسک مالی ارائه کنند و بیان کنند که برای پوشش‌های ریسک به ویژه برای سهامداران خرد و جبران خسارات چه برنامه ای دارند.
سید شمس الدین حسینی در جلسه علنی امروز مجلس اظهارداشت: سال گذشته بنا به دلایلی مانند رشدهای اغوا کننده، دعوت بی وجه مقامات برای حضور مردم عادی در بازار سرمایه و افزایش مالی یا عدم شفافیت اطلاعات سبب شد که تعداد زیادی از مردم که طبقات متوسط رو به پایین بودند در بازار سرمایه حضور یابند و پس اندازهای اندک و دارایی‌های ضروری خود و کالاهای مصرفی مانند خودرو و خانه را بفروشند و در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کنند تا سودی عایدشان شود. اما متاسفانه در شرایط تورمی نه تنها سودی عایدشان نشد بلکه دارایی‌هایشان را از دست دادند.
وی با تاکید بر اینکه مقامات اقتصادی در چنین شرایطی باید برنامه و سیاست اقتصادی خود را اعلام کنند، گفت: البته اگر این سیاست‌ها در مسیر تاکید بر کارکرد اقتصادی و توجه به این حساسیت اقتصادی نباشد، پاسخگوی دغدغه‌های اقتصادی و اجتماعی مردم نیست؛ انتظار داریم امروز اگر مسوولان اقتصادی پشت تریبون قرار می‌گیرند بگویند برای بهبود کارکرد اقتصادی بازار سرمایه و رفع حساسیت اجتماعی چه برنامه ای دارند.
حسینی یادآور شد: در ماه‌های اخیر از شرایط نابسامان سال گذشته فاصله گرفتیم اما بنده به عنوان کارشناس تاکید می‌کنم اگر شرایط مشابه گذشته شود هیچ ساز وکاری در بازار سرمایه انجام نشده است و باید به جبران زیان‌ها بیاندیشیم و از زیان‌های آینده پیشگیری کنیم.
وی ادامه داد: ما متولی بازار سرمایه نیستیم، بلکه متولی نظارت هستیم و نخستین سوال این است که بسته سیاست اقتصادی دولت چیست؟ بازار سرمایه جدا از سایر بازارهای اقتصادی نیست. مگر می‌شود رشد اقتصادی صفر و تورم زیر ۵۰ درصد باشد و به مردم بگوییم بازار سرمایه با نظارت‌های ما بهبود پیدا کرده است.
حسینی یادآور شد: دولت باید اعلام کند که برای حفظ و جلب ۴۰ درصد رشد نقدینگی در حین اجرای برنامه‌های مدیریت نقدینگی چه اقدامی قرار است انجام دهد، ما به عنوان نماینده کمیسیون می‌توانیم راهکار ارائه کنیم اما منتظر برنامه‌های دولت هستیم البته این انتظار زمانی دارد و نباید بنشینیم و کماکان به تحلیل گذشته اکتفا کنیم.
وزیر اقتصاد بازار سرمایه را با بازارهای دیگر رقیب می داند
حجت الاسلام احد آزادیخواه اظهارداشت: وزیر امور اقتصادی بازار سرمایه را با بازارهای رقیب مانند بازار سکه، بازار طلا، بازارخودرو، بازار مسکن و… مقایسه کردند در حالی که این قیاس مع الفارق است.
نماینده مردم ملایر در مجلس افزود: ما نباید در این موضوع مقایسه کرده و در پاسخ به معدل‌گذاری بازار سرمایه بگوییم در مقایسه با بازار مسکن و بازار خودرو، بازار سرمایه سود بیشتری داشته است.
وی ادامه داد: در کدام کشور پیشرفته دنیا چنین چیزی است که در دفاع از بازار سرمایه بگوییم چون مثلا در بازار خودرو سودآوری کمتر بوده پس معدل بازار سرمایه بالا است و این سخن وزیر محترم اقتصاد قابل دفاع نیست.
آزادی خواه با بیان اینکه مردم با اعتماد به دولت‌ها در بورس سرمایه‌گذاری کردند، اظهار داشت: مردم برابر اعتمادی که به دولتمردان و نظام خود وکشورشان داشتند در بورس سرمایه‌گذاری کردند. اما خیلی از سرمایه‌ها و خانواده‌ها به خاطر سوء تدبیرها و مشکلات مدیریتی در بورس نابود شد.
دولت برای جبران نزولی شدن بورس چه برنامه‌ای دارد
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی از وزیر امور اقتصادی و دارایی خواست برنامه دولت را برای جبران نزولی شدن بورس توضیح دهد.
مجتبی رضاخواه گفت: نزولی شدن بازار سرمایه در سال گذشته پس از صعود بسیار آن خطایی بود که دولت گذشته انجام داد. چرا که عموم مردم و حتی آنهایی که با بورس آشنایی نداشتند را نیز به حضور در این بازار تشویق کرد.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: وزیر امور اقتصادی و دارایی توضیح دهد که آیا دولت قبلی در نزولی شدن شاخص بورس دخالت داشته یا خیر؟ آیا دولت دوازدهم با سیاست‌گذاری‌هایی در بورس به دنبال تأمین کسری بودجه خود بوده است و در آخر اینکه آیا دولت فعلی نیز همین هدف را دارد.
رضاخواه اضافه کرد: بازار سرمایه، بازار پرنوسانی است و با رشد نرخ ارز بورس صعودی می‌شود، گفت: وزیر اقتصاد توضیح دهد دولت فعلی که به دنبال تثبیت نرخ ارز است، برای جبران نزولی شدن بورس چه برنامه‌ای دارد؟
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه وزیر اقتصاد مراقب باشد که اوراق بدهی بیش از میزانی که در بودجه پیش‌بینی شده به فروش نرسد، خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که نرخ سود بانکی افزایش یافته است در صورت درستی این موضوع بانک‌ها به جای سرمایه‌گذاری در بورس نقدینگی را میان خودشان جابه‌جایی می‌کنند و این امر منجر به نزولی شدن بیشتر بازار سرمایه می‌شود.
ساختار غلط یکی از دلایل نوسانی بودن بورس است
مصطفی طاهری نماینده مردم زنجان و طارم هم در این خصوص اظهار داشت: اگر در بخش‌های مختلف دولت و وزارتخانه‌های اقتصادی ادعا شود که سیاست‌های وزرای دیگر باعث برهم خوردن نظم بورس است برای ما قابل قبول نیست. ما دولت را یکپارچه می‌دانیم و وزیر اقتصاد باید هماهنگی این بخش را برعهده بگیرد.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس افزود: عوارض ناشی از ساختار غلط ما یکی دیگر از دلایل نوسانی بودن بورس است به طوری که بحث عملکرد شرکت‌های دولتی و عملکرد معیوب آنها در بورس تاثیرگذار است و ما انتظار داریم در سال بعد و چند ماه بعد در همین نقطه نباشیم و ساختار معیوب شرکت‌های دولتی اصلاح شده باشد و شفافیت مالی پیدا کرده باشند.
وی ادامه داد: طبق فرمول های اقتصادی برخی از شرکت های دولتی که وضعیت اقتصادی مطلوبی دارند در بورس رشد داشته باشند و لازم است اعتماد مردم به بازار سرمایه برای شرکت ها بازگردد و اعتماد مردم که با تغییر دولت مثبت شده بازسازی شود.
عضو کمیسیون اصل نودم مجلس با بیان اینکه زیرساخت‌ها متناسب با رشد سهامداران توسعه نیافته است، گفت: در سال های اخیر شاهد رشد سهامداران بوده‌ایم اما این آمادگی از نظر سخت افزاری و نرم افزاری در بورس ایجاد نشده و مبنای توسعه بورس متناسب با مراجعه به آن رشد پیدا نکرده و برخی از شرکت ها در ارائه خدمات دچار مشکل شده اند.
نماینده مردم زنجان و طارم خاطرنشان کرد: لازم است ساز و کاری ایجاد شود که توزیع سود از طریق سامانه سجام امکان پذیر شود تا مراجعه به بورس و حضور فیزیکی کم شود و اقدامات سیستمی تسهیل در امور را فراهم کند.
ضرر سهامداران خرد جبران شود
نماینده مردم تربت جام در مجلس شورای اسلامی گفت: باید برای سهامداران خُرد، بیمه و تضمین جبران ضرر در نظر گرفته شود، به گونه‌ای که در صورت ضرر و زیان، سهامداران خرد تنها ۱۰ یا ۲۰ درصد سرمایه خود را از دست دهند نه اینکه یک چهارم سرمایه سهامداران از دست برود.
جلیل رحیمی جهان آبادی اظهار داشت: کشور با حجم نقدینگی بسیاری روبرو است و این نقدینگی هر بار یکی از بازارهای مسکن، سکه، ارز و بورس را با خاک یکسان می‌کند.
وی با بیان اینکه نمی‌توان با سخنرانی مشکلات را حل کرد، اضافه کرد: ورود غیرتخصصی به عرصه‌های مختلف یکی از مشکلات کنونی است، به طور مثال وقتی قیمت زعفران افزایش می‌یابد، پزشک، معلم و کارمند به سراغ خرید زعفران می‌روند، این موضوع در مورد بورس هم صادق است و مردم با تشویق صداوسیما و مسوولان بدون اینکه تخصص لازم را داشته باشند، وارد بورس می‌شوند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه سهامداران حقوقی اراده کنند، قیمت را در بورس تغییر می‌دهند، به پیوند سیاست و اقتصاد اشاره کرد و ادامه داد: آیا توانستیم تکلیف ارز و قیمت خودرو را مشخص کنیم؟ آیا توانستیم تاثیرگذاری تحولات سیاسی بر معیشت مردم را کنترل کنیم؟ باید توجه کرد که میان سیاست و اقتصاد، پیوند ناگسستنی وجود دارد، اما عده‌ای فکر می‌کنند می‌توان هر سیاستی را پیاده و اقتصاد را اداره کرد.
باید کاری کرد که سهامداران خرد اسیر نهنگ نشوند
عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی، ناهماهنگی در تصمیمات اقتصادی را آسیب‌زا عنوان کرد و گفت: نمی‌توان بازار مسکن، طلا، ارز و فولاد را رها کرد و انتظار داشت بورس ساماندهی شود.
علیرضا سلیمی در تذکری شفاهی گفت: وزیر امور اقتصادی و دارایی در گزارش خود به معلول‌ها اشاره کرد، در حالی که بورس تحت تاثیر عوامل مختلفی چون قیمت‌گذاری دستوری، پیش بینی پذیری اقتصاد، انضباط پولی، امنیت سرمایه گذاری، افزایش تولید، کنترل نرخ ارز و تامین کسری بودجه است که باید توضیح داده شود برای ساماندهی این مسائل چه اقداماتی انجام گرفته است.
عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی، ناهماهنگی در تصمیمات اقتصادی را آسیب زا عنوان کرد و پرسید: باید مشخص شود که فرمانده ستاد اقتصادی وزیر امور اقتصادی است یا فرد دیگری است؟
سلیمی با بیان اینکه براساس اصل ۱۳۷ قانون اساسی، همه وزرا مقابل تمامی مشکلات مسولیت دارند، گفت: سهامداران خرد مقابل سهامداران حقوقی چون ماهی کوچک برابر نهنگ هستند. باید مشخص شود دولت چه اقداماتی برای مدیریت و حمایت از سهامداران خرد انجام می‌دهد تا آنها اسیر نهنگ نشوند.
وی با طرح این پرسش که سازوکار وزارت اقتصاد برای نظارت، شفافیت و عدالت در بازار بورس چیست، گفت: دولت قبل با ریل‌گذاری اشتباه بخشی از کسری بودجه خود را جبران کرد. وزارت اقتصاد مشخص کند برای جبران این اقدامات آسیب زا چه برنامه‌ای دارد.
نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تعادل عمومی در اقتصاد، خاطرنشان کرد: نمی‌توان بازار مسکن، طلا، ارز و فولاد را رها کرد و انتظار داشت بورس ساماندهی شود.
