درز گزارش سری پنتاگون درباره بی‌اثر بودن حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، دولت آمریکا را به محدودسازی اطلاعات برای کنگره واداشت. منابع آمریکایی ضمن اذعان به ناکامی عملیات، عملکرد دفاعی ایران را عامل اصلی در شکست این حمله توصیف کرده‌اند.
رصدخبر | جهان؛ کاخ سفید در واکنش به افشای یک گزارش طبقه‌بندی‌شده درباره نتایج حمله اخیر آمریکا به ایران، اعلام کرد که در حال بررسی محدودسازی دسترسی کنگره به اطلاعات محرمانه است. این تصمیم پس از آن مطرح شد که ارزیابی اولیه آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) – که در سامانه مخصوص اشتراک اطلاعات با کنگره بارگذاری شده بود – نشان داد که حملات، برخلاف ادعای رسمی، موفق به نابودی برنامه هسته‌ای ایران نشده‌اند.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید در یک نشست خبری با اشاره به لزوم بازنگری در فرآیند دسترسی به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده گفت: «این دولت می‌خواهد مطمئن شود که اطلاعات سری در اختیار افراد غیرمسئول قرار نمی‌گیرد. متأسفانه شواهد نشان می‌دهد کسانی که به این اطلاعات دسترسی داشته‌اند، رفتاری غیرمسئولانه از خود نشان داده‌اند.»
واقعیت عملیات: ایران اهداف آمریکا را ناکام گذاشت
بر اساس گزارش فاش‌شده DIA که نخست توسط CNN و سپس نیویورک‌تایمز منتشر شد، حملات اخیر ایالات متحده و متحدانش به سایت‌های هسته‌ای ایران، نه‌تنها به نابودی کامل این تأسیسات منجر نشد، بلکه صرفاً باعث وقفه‌ای چندماهه در برخی فعالیت‌های فنی شده است.
منابع اطلاعاتی در آمریکا گفته‌اند توانمندی پدافندی و اقدامات پیش‌دستانه ایران، نقش تعیین‌کننده‌ای در خنثی‌سازی بخش مهمی از حمله‌ها داشته است. همچنین به گفته تحلیلگران امنیتی، ایران با تقویت ساختار حفاظتی و پراکنده‌سازی مراکز کلیدی، مانع تحقق اهداف راهبردی آمریکا شده است.
یک مقام اطلاعاتی آمریکایی که خواست نامش فاش نشود به اکسیوس گفته: «برخلاف تصور عمومی، ایران زیرساخت‌های حیاتی خود را به‌گونه‌ای طراحی کرده که در برابر عملیات‌های تهاجمی مقاوم باشد. آنچه در این حمله رخ داد، نشان داد که دستیابی به اهداف نظامی علیه چنین ساختارهایی کار ساده‌ای نیست.»
روایت دولت، زیر سوال
افشای این گزارش، صحنه را برای انتقادات گسترده از دولت آمریکا و شخص دونالد ترامپ فراهم کرده است. ترامپ پس از عملیات، در اظهاراتی صریح مدعی شد که «برنامه هسته‌ای ایران نابود شده است»؛ اما ارزیابی داخلی دولت آمریکا نشان می‌دهد که چنین ادعایی از واقعیت فاصله زیادی دارد.
در همین زمینه، سخنگوی کاخ سفید تلاش کرد تا از موضع دولت دفاع کند و گفت: «ما باید فرآیند دسترسی به اطلاعات را سخت‌گیرانه‌تر کنیم تا امنیت ملی‌مان حفظ شود و اطلاعات ناتمام و غیرقطعی به فضای عمومی درز نکند.»
واکنش به افشاگری و تشدید اقدامات امنیتی
در ادامه این بحران، یک مقام ارشد کاخ سفید گفت: «ما علیه افشاگران اعلام جنگ می‌کنیم.» این مقام افزود که اف‌بی‌آی تحقیقات گسترده‌ای درباره منبع افشای گزارش آغاز کرده و دستگاه‌های اطلاعاتی نیز در حال بررسی تقویت سازوکارهای حفاظتی و کاهش سطح دسترسی در سامانه CAPNET هستند.
تحلیلگران معتقدند که این نشت اطلاعاتی، نشان‌دهنده شکاف جدی میان دولت، کنگره و نهادهای اطلاعاتی در آمریکا است؛ شکافی که در شرایط بحرانی می‌تواند به بی‌اعتمادی ساختاری و آسیب به سیاست‌گذاری‌های خارجی منجر شود.
نگرانی از محدودسازی نظارت کنگره
در پی این تصمیم کاخ سفید، برخی اعضای کنگره از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نسبت به احتمال محدودسازی نظارت قانونی هشدار داده‌اند. آنها تأکید دارند که مجلس نمایندگان و سنا، به عنوان نهادهای قانون‌گذار و ناظر، باید به اطلاعات کامل دسترسی داشته باشند تا بتوانند سیاست‌های نظامی و امنیتی کشور را بررسی و ارزیابی کنند.
در مقابل، دولت بایدن معتقد است که افشای اطلاعات ناقص و ارزیابی‌های اولیه، می‌تواند به برداشت‌های غلط در رسانه‌ها و افکار عمومی منجر شود.
جمع‌بندی: تقابل نهادها، و پیروزی ایران در نبرد اطلاعاتی و دفاعی
در حالی‌که فضای سیاسی آمریکا تحت تأثیر افشای گزارش شکست حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران قرار دارد، ناظران بین‌المللی معتقدند که این واقعه دست‌کم سه واقعیت مهم را روشن کرد:
۱٫ برخلاف ادعای مقامات آمریکایی، ایران موفق شده ساختار هسته‌ای خود را حفظ کرده و بخش بزرگی از حملات را دفع کند.
۲٫ دولت آمریکا اکنون با بحران اعتماد درونی و ضعف امنیت اطلاعات روبه‌رو است.
۳٫ اختلاف بین دولت و کنگره درباره دامنه نظارت، ممکن است به تقابل قانونی و سیاسی گسترده‌تری منجر شود.
این نخستین بار نیست که گزارش‌هایی درباره شکست‌پذیری روایت رسمی آمریکا در مواجهه با ایران منتشر می‌شود، اما این بار، افشای اطلاعات از داخل بدنه دولت و تأیید ناکامی نظامی، آن هم از سوی نهادهای اطلاعاتی خود آمریکا، وزنی مضاعف به آن داده است.
