شامگاه یکشنبه و بامداد دوشنبه (۱۶ و ۱۷ شهریور) در بخش های گسترده ای از ایران ماه خونین در آسمان خودنمایی کرد که نه تنها برای مشتاقان علم نجوم بلکه برای عموم هموطنان رخدادی جذاب بود.
رصدخبر | جامعه؛ خبرنگارانی که شامگاه یکشنبه – ۱۶ شهریور – در رصدخانه خیام سازمان فضایی کشور جمع شده بودند، پدیده خسوف یا ماه گرفتگی که مهمترین و طولانی ترین ماه گرفتگی اخیر در آسمان ایران بود را در گستره ایران مشاهده کردند.
این پدیده زمانی رخ داد میلیاردها انسان در جهان چشم به آسمان دوخته بودند تا اینکه که خورشید، زمین و ماه در یک راستا قرار گرفتند. در برخی موارد، به دلیل پراکندگی نور خورشید در جو زمین و عبور تنها طیف‌های قرمز نور از آن، ماه به رنگ سرخ دیده شد که به آن «ماه خونین» می‌گویند. ماه‌گرفتگی‌ها، به‌ویژه خسوف طولانی‌مدت شهریور ماه، فرصتی استثنایی برای علاقه‌مندان به فضا، نجوم و آسمان شب فراهم کرد تا این رویداد طبیعی را با جزئیات کامل بدون نیاز به تلسکوپ یا فیلترهای خاص رصد کنند و در طول تاریخ، ماه سرخ در بسیاری از فرهنگ‌ها نشانه‌ای از تغییرات بزرگ یا رویدادهای مهم تاریخ بوده است.
ماه گرفتگی شامگاه یکشنبه و بامداد دوشنبه، کاملترین ماه گرفتگی در ایران بعد از ۷ سال بوده که به عنوان طولانی ترین خسوف قرن محسوب می شود.
زمان دقیق وقوع ماه گرفتگی شامل مرحله ورود ماه به نیم‌سایه از ساعت ۱۸:۵۸ که این پدیده قابل روئیت نبود و انگار بخشی از نور ماه فیلتر شده و نور کمتری رسید، اما آغاز گرفت جزئی ساعت ۱۹:۵۷ زمانی که قرص ماه به تدریج وارد سایه زمین شده و شروع به تاریک شدن کرد. ساعت ۲۱ خسوف کامل آغاز و ماه کاملاً در سایه زمین فرو رفت و در این مرحله رنگ ماه به سرخی گرایید و در ساعت ۲۱:۴۱ دقیقه و ۴۶ ثانیه به اوج کامل رسید و در این زمان ماه بطور کامل به رنگ قرمز درآمد. همچنین ساعت ۲۲:۲۳ پایان خسوف کامل و ساعت ۲۳:۲۷ پایان مرحله جزئی صورت گرفت.
خروج کامل از نیم‌سایه نیز در ساعت ۰۰:۲۵ بامداد روز دوشنبه ۱۷ شهریور انجام شد و با این حساب کامل ترین خسوف قرن به پایان رسید.
با این حساب مدت زمان کل ماه‌گرفتگی کامل حدود ۸۳ دقیقه یعنی سه ساعت و ۲۸ دقیقه بود که این مدت تقریباً ۲۰ دقیقه کوتاه‌تر از ماه‌گرفتگی طولانی سال ۱۳۹۷ است. دلیل این تفاوت آن است که در این رویداد، ماه از مرکز سایه زمین عبور نکرد و مسیر آن کمی متمایل به بخش جانبی سایه قرار داشت.
باید گفت که ویژگی جالب این ماه‌گرفتگی این بود که پیش از شروع آن، به تازگی غروب شده بود و نور ماه زیادی در آسمان وجود داشت، به‌طوری که در مناطق خارج از شهر نوار راه شیری، ستارگان فراوانی قابل مشاهده نبودند. اما با شروع ماه‌گرفتگی کامل در ساعت ۲۱، نور ماه کاهش یافته و در مناطق تاریک و دور از آلودگی نوری، نوار راه شیری و صدها هزار ستاره به وضوح دیده شدند.
