دولت ترامپ بار دیگر مسیر گفتوگو با ایران را در پیش گرفته با اینحال، رئیسجمهور آمریکا برای رسیدن به توافق، آماده عقبنشینی از برخی مواضع حداکثریست—حتی با وجود مخالفت تندروهای جمهوریخواه.
رصدخبر | جهان ؛ در حالی که دونالد ترامپ در پی احیای دیپلماسی با ایران و دستیابی به توافقی جدید در زمینه برنامه هستهای است، با چالشی جدی از سوی جریانهای تندرو در حزب جمهوریخواه روبهروست.
این گزارش نشان میدهد که سیاست خارجی دولت ترامپ در برابر ایران به آزمونی مهم بدل شده که هم میزان واقعگرایی او در حلوفصل بحرانهای بینالمللی را محک میزند و هم چشمانداز آینده رویکرد حزب جمهوریخواه در قبال مسئله هستهای ایران را روشنتر میکند.
نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به تمایل دولت ترامپ برای یافتن راهکاری دیپلماتیک جهت حل مسئله برنامه هستهای ایران نوشت: رئیسجمهور آمریکا تلاش میکند در مسیر دستیابی به توافق، مخالفتهای داخلی، بهویژه درون حزب جمهوریخواه، را مدیریت کند و احتمالاً در این روند به توافقی کمتر از مطلوب نیز رضایت خواهد داد.
براساس این گزارش، ترامپ ضمن رد پیشنهادهای اسرائیل برای راهاندازی یک کارزار نظامی مشترک علیه ایران، به دنبال کاهش تنش و دستیابی به توافق از طریق دیپلماسی است. سفر اخیر او به کشورهای عربی خلیج فارس نیز تأکیدی بر همین رویکرد بود. رهبران این کشورها از او خواستهاند از هرگونه درگیری جدید در منطقه جلوگیری کرده و به راهحلی سیاسی با تهران برسد.
«علی واعظ» از «گروه بینالمللی بحران» در این زمینه گفت: «گزینههای جایگزین برای کشورهای منطقه وحشتناکاند؛ چه ایرانِ دارای بمب و چه ایرانِ بمبارانشده.»
در ادامه، روزنامه به مخالفتهای داخلی با توافق اشاره کرده و نوشته است: بیش از ۲۰۰ نماینده جمهوریخواه کنگره در نامهای به ترامپ خواستار برخورد قاطعتر با ایران شدهاند. آنان همچنان بر خواسته پیشین خود، یعنی «برچیدن کامل برنامه هستهای ایران»، پافشاری میکنند.
مذاکرات غیرمستقیم و چالشهای فنی
در بخش دیگری از گزارش آمده است: «استیو ویتکاف»، مذاکرهکننده اصلی دولت ترامپ، پیشنهادی مکتوب را به ایران ارائه داده است؛ پیشنهادی که به گفته ترامپ، تهران باید فوراً به آن پاسخ دهد. با این حال، «سید عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران، دریافت هرگونه پیشنهاد مکتوب از سوی آمریکا را رد کرده است.
از مهمترین اختلافات در گفتوگوها، موضوع حق غنیسازی اورانیوم و چگونگی محدودسازی آن است. به گفته علی واعظ، تیم مذاکره آمریکا به دنبال راهکارهایی است که منافع طرفین را بدون تحمیل کامل به یکدیگر تأمین کند؛ از جمله ادامه محدود و تحتنظارت غنیسازی در ایران و واردات سوخت هستهای از بازار جهانی به جای تولید داخلی آن.
چشمانداز توافق و آزمون سیاست خارجی ترامپ
به گفته کارشناسان، هرگونه توافق ممکن است به لغو مرحلهای تحریمها و حضور محدود شرکتهای آمریکایی در ایران منجر شود. اما ایران، که هنوز خروج یکجانبه آمریکا از توافق ۲۰۱۵ را فراموش نکرده، خواهان تضمینهایی روشن برای ماندگاری توافق است.
برخی تحلیلگران معتقدند ترامپ برخلاف مواضع رسمی جمهوریخواهان، واقعگرایانهتر برخورد میکند و حاضر است در برابر برخی امتیازدهیها از سوی ایران، از مواضع حداکثری خود عقبنشینی کند. «سوزان مالونی» از اندیشکده بروکینگز گفت: «ترامپ واقعاً میخواهد توافق کند، حتی اگر برخی همحزبیهایش ناراضی باشند.»
در پایان گزارش آمده است: ایران اخیراً ایده تشکیل کنسرسیوم منطقهای غنیسازی اورانیوم با مشارکت کشورهایی چون عربستان و امارات را مطرح کرده است؛ طرحی که هرچند میتواند برای منطقه جذاب باشد، اما در تعارض با درخواست ترامپ برای توقف کامل غنیسازی در ایران قرار دارد.