رصد خبر | روابط ایران و عربستان محور کلیدی تحلیل‌ها و گزارش‌های مطبوعات در شماره روز شنبه ۱۵ مهر بود.
آرمان ملی از تغییر زاویه دید بن‌سلمان نسبت به ایران نوشت. ایران تخریبگران روابط تهران – ریاض را ناکام خواند. جوان در پاسخ به یک فعال مطبوعاتی اصلاح‌طلب نوشت که ازسرگیری روابط ایران عربستان از سر ناچاری نبوده است.
در کنار این موضوع ، دنیای اقتصاد نسبت به قرارنگرفتن ایران در مسیر ترانزیت جهانی هشدار داد. جمهوری اسلامی برکنار رئیس مجلس نمایندگان آمریکا را الگویی برای مجالس کشورهای اسلامی معرفی کرد.
شرق پیامدهای عدم توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را یادآور شد و کیهان هم از امید کاذب به برجامی نوشت که وجود خارجی ندارد.
جایزه صلح نوبل برای نرگس محمدی بازتابی متفاوت در مطبوعات شنبه داشت. مطبوعات اصلاح‌طلب به درج خبر و تیتری کوچک بسنده کردند اما برخی روزنامه‌های اصولگرا با عناوین درشت، آن را مذمت کردند. فرهیختگان آن را «نوبل وقاحت» خواند و جوان نوشت «جایزه جنایتکاران به تجزیه‌طلب و تحریم‌خواه ایرانی رسید». وطن امروز هم تیتر زد :« بی‌اعتبار بود ؛ بی‌اعتبار تر شد».
چکیده مطالب مربوط به سیاست خارجی در مطبوعات ایران به همراه لینک اصلی آنها را بخوانید.
تغییر زاویه دید بن سلمان نسبت به ایران
این تعبیر که روابط ایران و عربستان استراتژیک است، صحیح نیست و شاید حدس این بوده که این روابط می تواند بالقوه استراتژیک شود و این روابط پتانسیل استراتژیک شدن را دارد.
در حال حاضر ایران و عربستان در دوران تنش زدایی به سر می برند که پس از ۷ سال تنش زایی طرفین به دنبال کاهش تنش هستند.
اینکه عربستان باید تحولاتی در نگاه خود ایجاد کند که در یک همکاری دسته جمعی با ایران که کشور اصلی و شریک اصلی در منطقه است را در کنار خود داشته باشد. به نظر می رسد آقای بن سلمان چنین زاویه دیدی را برای همکاری با ایران پیدا کرده اما به دلیل سختی کار حتما باید ابتدا مشکلات دو کشوربا درایت و مدیریت مورد بررسی قرار گرفته و این مشکلات ازبین برود.
آرمان ملی
اگر مسیرهای ترانزیت در جهان همچنان به ایران بی‌اعتنا بمانند
یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های کشور ایران، موقعیت سوق‌الجیشی آن است که غرب و شرق جهان را به یکدیگر متصل می‌کند؛ ولی نحوه اداره کشور و تحریم‌ها شرایطی را به‌وجود آورده‌اند که مسیرهای بازرگانی از چین به اروپا دیگر از ایران نمی‌گذرند و این کشورها سعی کرده‌اند ایران را دور بزنند.
اگر مسیرهای ترانزیت و حمل کالا در جهان همچنان به ایران بی‌اعتنا بمانند، شاید قرن‌ها به طول بینجامد تا بتوان ایران را به جایگاه سابق آن برگرداند.
از سوی دیگر، به‌دلیل تحریم، نفت را در خفا می‌فروشیم؛ ولی آثار منفی آن را نادیده می‌گیریم؛ زیرا فروش نفت در خفا نیاز به شبکه‌ای دارد که بتواند نفت را بدون ثبت در آمارهای بین‌المللی بفروشد و آن‌چنان خودی باشند که به ترتیبی پول آن را برگردانند و البته موارد متعددی کشف‌شده که پول‌ها برگشت داده نشده است. این در حالی است که مردم یا حتی خود دولت هم نمی‌داند که درآمد واقعی نفت چقدر است و جالب‌تر آنکه هیچ انعکاسی هم در بودجه ندارد.
مهدی بهکیش – دنیای اقتصاد
ناکامی تخریبگران روابط تهران – ریاض
تأکید وزرای خارجه ایران و عربستان بر حل و فصل مشکل روی داده در جریان مسابقات باشگاهی دو کشور در مسیر احترام متقابل، گفت‌و‌گو و تفاهم نشان می‌دهد که رابطه تهران و ریاض بر خلاف تصور ابتدایی نه تنها به هفت سال گذشته باز نمی‌گردد، بلکه در حال خلق نقاط عطفی است که هم مراودات دو کشور را تغییر خواهد داد و هم دایره تأثیراتش خیلی زود از جغرافیای سیاسی دو کشور فراتر خواهد رفت. در پی لغو مسابقه فوتبال میان تیم‌های سپاهان اصفهان و الاتحاد عربستان سعودی که بنا به اعلام ناظر بازی برای ترک زمین بازی از سوی این تیم انجامید، فضاسازی شماری از جریان‌های داخلی و خارجی برای تخریب روابط تازه دو کشور کلید خورد تا روند رو به پیشرفت مناسبات را تحت تأثیر قرار دهد. این در حالی بود که بلافاصله پس از لغو این بازی، منابع دیپلماتیک ایران و عربستان دست به کار شدند و با بررسی و تبادل نظر مانع از آن شدند که روابط دوجانبه تحت تأثیر رفتار حاشیه‌سازان قرار گیرد.
نوع مواجهه مقام‌های عالی‌رتبه دیپلماتیک ایرانی و سعودی با رویداد اخیر ورزشی نشان داد، نه فوتبال و نه حتی تکانه‌های شبیه به این در عرصه‌های دیگر نمی‌تواند در عزم حاکمیت دو کشور برای قرار دادن رابطه در مسیر همکاری‌های تنگاتنگ خللی ایجاد کند؛ خاصه آنکه دو طرف از هدف‌گذاری رابطه به سمت مناسبات راهبردی سخن به میان آورده‌اند. بنابراین زیر سایه چنین هدفی می‌توان پیش‌بینی کرد که ایران و عربستان نسخه‌هایی قابل اجرا برای وقوع رویدادهای احتمالی بویژه در عرصه تحولات منطقه‌ای از جمله عادی‌سازی رابطه میان ریاض و تل‌آویو و حل و فصل موضوعات اختلافی در دستور کار قرار دهند.
ایران
امید کاذب به برجامی که وجود خارجی ندارد
اینکه فضاسازی شده هزاران ایمیل ظریف و چند مقام وزارت خارجه در دوران او درز پیدا کرده در حقیقت اولا برای سرپوش گذاشتن بر سرقت ۶۰ هزار ایمیل وزارت خارجه آمریکا است که در سنا فاش شده است.
ثانیا یک زمانی برای توجیه نقض‌عهد و فریبکاری آمریکا و عملکرد خسارت‌بار خود مصوبه قانونی و بجای مجلس را مانع رفع تحریم‌ها القا می‌کردند و حال با ادعای «نفوذ ایران در آمریکا» القا می‌کنند تابستان ۱۴۰۱ در حالی که ایران و آمریکا به توافق بسیار نزدیک بودند، ناگهان با «نشت اطلاعاتی» درخصوص رابرت مالی همه چیز برهم خورد.
اکنون نیز با فرار به جلو عدم پایبندی اروپایی‌ها به برجام و فریبکاری آنها در تمدید تحریم‌ها و اصولا ناتوانی آمریکا در برگشت به برجام را می‌خواهند با توسل به پروژه «درز ایمیل‌های ظریف» بزک کنند و آن را به مخالفان برجام نسبت دهند.
ثالثا روی دیگر این سکه این است که از یک سو می‌خواهند دلیلی که آمریکایی‌ها در تابستان گذشته حاضر به حصول توافق نشدند را به فراموشی بسپارند و آمریکا را از آن تبرئه کنند. آن دلیل دست‌های نهان و آشکار آمریکا در برنامه‌ریزی برای اغتشاشات و دل بستن آنها به آشوب‌های خود ساخته و حمایت از تروریست‌های تجزیه‌طلب برای کسب امتیازات بیشتر بود.
کیهان
برکناری مک کارتی در کنگره آمریکا الگویی برای مجالس کشورهای اسلامی شود
این روزها برکناری رئیس مجلس نمایندگان آمریکا توسط هم‌حزبی‌های جمهوریخواهش به یکی از داغ‌ترین خبرها تبدیل شده است. رسانه‌های آمریکائی اعلام کردند اقدام کنندگان اصلی برکناری رئیس مجلس نمایندگان آمریکا درباره این اقدام خود گفته‌اند: «کوین مک‌کارتی با هیچ حزبی صادق نبود و اگر در سمت خود باقی می‌ماند، باعث هرج و مرج می‌شد. ما رئیس مجلس نمایندگان صادقی می‌خواهیم که به وعده‌های خود عمل کند.»
مک‌کارتی، فقط ۲۶۹ روز رئیس مجلس نمایندگان آمریکا بود که در یک قرن و نیم اخیر کوتاه‌ترین زمان حضور یک رئیس مجلس این کشور در این سمت محسوب می‌شود. این اقدام که با ۲۱۶ رای مثبت در برابر ۲۱۰ رای منفی صورت گرفت، هرچند به یک زلزله سیاسی در آمریکا تشبیه شد ولی با قطع نظر از دلایل اقدام کنندگان، به عنوان یک نقطه قوت در کارنامه مجلس نمایندگان آمریکا و بطور کلی در تاریخ سیاسی این کشور به ثبت رسیده است. چه بخواهیم و چه نخواهیم، حتی تمام کسانی که با آمریکا مخالف هستند هم این واقعه را نشانه‌ای از استقلال مجلس نمایندگان آمریکا می‌دانند و می‌گویند آمریکا در کنار تمام ضعف‌هایش این قوت‌ها را هم دارد.
آنچه از کشورهای اسلامی به ویژه آنها که با نام و عنوان دینی حکمرانی می‌کنند انتظار می‌رود اینست که در برخورداری از این قبیل نقاط قوت، پیشتاز باشند.
جمهوری اسلامی
گسل تهران – آژانس و چالش‌‌های پیش‌رو
تقریبا برای تمام تحلیلگران و کارشناسان مسجل است تا زمانی که اختلافات پادمانی تهران و آژانس به نتیجه نرسد هیچ گشایشی در امر مذاکرات صورت نخواهد گرفت. هرچند در مقطع تبادل زندانیان ایرانی و آمریکایی عکس آن را هم شاهد بودیم و تعاملات دیپلماتیک سبب شد تا فعالیتهای آژانس مشخصا در نشست فصلی ماه سپتامبر شورای حکام تحت‌الشعاع قرار بگیرد. اگر این مورد را استثنا در نظر بگیریم، روند فعلی گوشزد می‌کند که تنش‌زدایی با آژانس نقش مهمی در شکل‌گیری مذاکرات برجامی دارد.
مجموعه‌ای از اختلافات بر‌جای‌مانده بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تهران بر سر فعالیتهای هسته‌ای سبب شده گسل‌ها برای احیای برجام باقی بمانند؛ بنابراین تا زمانی که این مسائل حل‌وفصل نشود، مذاکرات برجامی تحت تأثیر آن باقی می‌ماند. البته در سایه پلن سی (برنامه‌ای برای کنترل تنش با تهران)، غرب به‌شدت نگران وضعیت فعالیتهای هسته‌ای ایران است و نمی‌تواند شرایط را در نقطه کنونی فریز کند.
شرق
تفاهم با سعودی از سر ناچاری نبود
عباس عبدی با اشاره به یکی از مطالب روزنامه جوان درباره روابط با سعودی نوشته «هنوز متوجه دلایل تفاهم با عربستان نشده‌اند، از روی ناچاری بود، نه از موضع قدرت».
او می‌تواند روزانه ده‌ها نوشته کوتاه دو جمله‌ای مثل این بدون ارائه بینه و شاهد و استدلال بنویسد، کی‌به‌کی است! اما مخاطب منتظر است ببیند شاهد او در اینکه تفاهم با سعودی از سر ناچاری بوده چیست. در جهان بیرون از تخیلات آقای عبدی و در عالم واقع، شکست‌های سریالی سعودی‌ها در یمن، در به‌ثمرنشاندن داعش، در سرنگونی اسد، در تحریم ایران، در کشاندن خشونت به داخل ایران، در پیش بردن کار رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی، در اتحاد استراتژیک با امریکا علیه ایران (با نزدیک شدن به چین) و فهرستی طولانی‌تر از این شکست‌ها خلاف ادعای آقای عبدی را نشان می‌دهد، اما امان از تخیلات و تریبون‌سازی با تراوشات این تخیلات برای یک لذت زودگذر از هپروت شکست و ناچاری و ناکامی ایران.
جوان
بیشتر بخوانید
“پرسشی از امیرعبداللهیان درباره عربستان ” ، “آنچه سردار باقری گفت”
