رصد خبر | با اعلام گسترده تعرفه‌ها در روز چهارشنبه، دونالد ترامپ یکی از اهداف اصلی خود در این دوره را محقق کرد: افزایش مالیات بر واردات.
همان‌طور که او در باغ رز کاخ سفید گفت: «کشور ما برای دهه‌ها، چه از سوی دوستان و چه دشمنان، غارت و چپاول شده» و حالا قصد دارد این نابرابری را جبران کند. این بخشی از برنامه‌ی او برای بازسازی رابطه آمریکا با دولتش است.
تا اینجا، واکنش‌ها به این تعرفه‌ها طبق پیش‌بینی‌ها پیش رفته است. منتقدان می‌گویند این سیاست در نهایت با کاهش سطح زندگی بیشتر از آنکه ایجاد شغل کند، به کشور آسیب می‌زند. برخی دیگر هم از آشفتگی در تعیین نرخ‌های جدید تعرفه نگرانند. حتی مایکل پتیس، نویسنده‌ی کتاب «جنگ‌های تجاری، جنگ‌های طبقاتی هستند» که الهام‌بخش جریان راست نوین اقتصادی است، هشدار داده این تعرفه‌ها «احتمالاً چندان مفید نخواهند بود».
حامیان ترامپ در پاسخ می‌گویند تجارت با چین، کشوری کمونیستی و متخاصم، باعث شده این کشور به ابرقدرت تبدیل شود. البته آن‌ها درباره‌ی تجارت با متحدان آمریکا که بخش عمده‌ی واردات را تشکیل می‌دهد، سکوت کرده‌اند.
با این حال، این بحث‌ها از هدف اصلی ترامپ غافل مانده‌اند: بازسازی رابطه آمریکا با دولت اداری. ترامپ دولت را نه تنها متورم و ناکارآمد، بلکه مانعی بزرگ برای شکوفایی کشور می‌داند. مشکل از نظر او فقط قوانین دست و پاگیر نیست، بلکه قانون مالیاتی پیچیده‌ای که رفتارهای نادرست را تشویق می‌کند هم یکی از معضلات است.
راه‌حل ترامپ سه مرحله دارد:
اول، آزاد گذاشتن ایلان ماسک و تیم نابغه‌هایش در پروژه‌ی DOGE. ماسک اخیراً به برت بایر از فاکس نیوز گفته هدفش کاهش یک تریلیون دلار از بودجه‌ی فدرال است ـ بدون آنکه به خدمات ضروری لطمه‌ای وارد شود.
دوم، کسب درآمد جدید از طریق تعرفه‌ها. پیتر ناوارو، مشاور تجاری ترامپ، می‌گوید هدف این است که سالانه حدود ۷۰۰ میلیارد دلار از محل مالیات بر واردات کسب شود.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، مجموع صرفه‌جویی و درآمد جدید به حدود ۱.۷ تریلیون دلار در سال می‌رسد. این منابع می‌تواند برای اجرای برنامه‌هایی مثل حذف مالیات برای کسانی که کمتر از ۱۵۰ هزار دلار درآمد دارند، استفاده شود. در نهایت، ترامپ امیدوار است هزینه‌های فدرال را کاهش دهد، بوروکراسی را کوچک‌تر کند، قانون مالیاتی را ساده‌تر سازد و شرکت‌ها را به بازگرداندن کارخانه‌ها به آمریکا تشویق کند.
اما این مسیر، موانع زیادی دارد. کاهش یک تریلیون دلار بدون آسیب به خدمات ضروری کار آسانی نیست و شاید DOGE هم از پس آن برنیاید. اگر برنامه‌های اصلاحی، دسترسی سالمندان به چک‌های بازنشستگی را مختل کند، انتخابات میان‌دوره‌ای ممکن است برای جمهوری‌خواهان فاجعه‌آمیز باشد.
تعرفه‌ها هم ممکن است شکست بخورند. نظرسنجی اخیر فاکس نیوز نشان می‌دهد بیشتر آمریکایی‌ها معتقدند تعرفه‌ها به اقتصاد آسیب می‌زنند. جی‌پی مورگان پیش‌بینی کرده اگر مردم عادات خریدشان را تغییر ندهند، درآمد حاصل از تعرفه‌ها کمتر از ۴۰۰ میلیارد دلار خواهد بود و ممکن است اقتصاد را تا مرز رکود بکشاند. چنین شرایطی می‌تواند آرای مردم را به سمت دموکرات‌ها سوق دهد.
علاوه بر این، روز رهایی ترامپ ممکن است یکی از ستون‌های سیاست خارجی آمریکا را هم واژگون کند. آخرین باری که آمریکایی‌ها تعرفه‌های سنگین وضع کردند (تعرفه‌های اسموت-هاولی)، یک جنگ تجاری به راه افتاد که رکود بزرگ را طولانی‌تر کرد و زمینه را برای قدرت گرفتن هیتلر در آلمان فراهم ساخت.
پس از جنگ جهانی دوم، آمریکا مسیر دیگری در پیش گرفت. از طریق نهادهایی مثل توافق عمومی تعرفه‌ها و تجارت (GATT)، به بازسازی اروپا و ژاپن کمک کرد. نظریه این بود که کشورهای ثروتمند کمتر به کمونیسم گرایش دارند و معمولاً با آمریکا متحد می‌شوند. این سیاست در دوران جنگ سرد موفق بود، اگرچه تصمیمات بعد از جنگ سرد، مثل پذیرش چین در سازمان تجارت جهانی، نتایج معکوسی داشت.
از دید ترامپ، حتی استراتژی جنگ سرد هم یک فریب بود. او شرط بسته که متحدان آمریکا آنقدر به فناوری و کمک‌های امنیتی واشنگتن وابسته‌اند که توانایی تلافی در برابر تعرفه‌ها را ندارند یا اینکه آمریکا می‌تواند آنقدر قوی شود که این متحدان اهمیت‌شان را از دست بدهند.
با این حال، اجرای این نقشه آسان نیست. هفته‌ی گذشته، مقامات تجاری ژاپن و کره جنوبی با همتایان چینی خود دیدار کردند و دیگر شرکای تجاری آمریکا هم در حال آماده کردن فهرست تعرفه‌های متقابل‌شان هستند.
