رصد خبر | شناخت محیط امنیتی هر کشور به حل معمای قدرت – امنیت آن کمک میکند. محیط امنیتی ایران زیربنای برنامههای امنیتی است و نمود آن را میتوان در پیشرفت زیرساخت هستهای و ساخت پهپادهای پیشرفته مشاهده کرد.
مجتبی جامعی استاد دانشگاه در تازهترین تالیف خود به تبیین محیط امنیتی و نقش آن در چشمانداز جمهوری اسلامی پرداخته است.
بررسی امنیت، جایگاهی محوری در مباحث روابط بین الملل دارد. هنگام اندیشیدن به امنیت، معنای در امان بودن دولت از حمله، همراه با امکان جنگ، و پرسش هایی درباره تهدید، کاربرد عملی و مهار مدیریت نیروی نظامی بیش از هر چیزی به ذهن متبادر می شود؛ اما امنیت پیچیده تر از این موارد است.
محیط امنیتی هر جامعه تابع و برآیندی از تعامل و تقابل متغیرهای محیط داخلی (ساختار حکومتی، چگونگی توزیع و تمرکز قدرت، فرماسیونهای اجتماعی، فعالیتهای سیاسی، ایدئولوژی و ارزشها، مشارکت مردمی) و محیط خارجی (ساختار قدرت، نظم و یا بی نظمی جهانی، تکنولوژی، مسابقهی تسلیحاتی و موقعیت ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی) است.
چنین محیطی امنیتی، همواره حامل «تهدیدات» و «فرصتهایی» است. که واحدهای ملّی به میزان موقعیت و منزلت شان از آنان نصیبی میبرند.
مجتبی جامعی در کتاب تازه خود ” شناخت و تحلیل محیط امنیتی” نوشته است: محیط به عنوان یک سیستم، موقعیت و قلمرو فضایی؛ این امکان را فراهم می آورد که قابلیت ها، ظرفیت و توانمندی ها اعم از مقاومت، مخالفت، تقابل، تعامل، همکاری، هم افزایی و اتحاد برای رسیدن به اهداف، مشخص و منجر گردد. جامعی دانش آموخته دکتری امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی و مدرس مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد دانشگاه های دفاع ملی ، علامه طباطبایی و خوارزمی است.
در بخشی از کتاب او میخوانیم: در حقیقت محیط اعم از امنیتی و غیرامنیتی با در نظر گرفتن آسیب ها، تهدیدات، مقاومتها، تنش و چالشها، ضعف و قوتها، فرصتها، ارزش و آرمانها، سیاست و ظرفیتهای بالقوه در تدوین راهبردها و دکترین، نقش حیاتی را به عهده دارند. به عنوان مصداق؛ محیط غیر امنیتی به تعقیب منافع ملی و با کارکردهای توسعه قدرت آشکار و اجتماع آفرین و با استفاده از ابزارهای مشروع و مقبول جامعه هدف می پردازد و اینکه امنیت محیطی، محیط غیر امنیتی را رصد و کنترل مینماید همانند انتخابات که یک محیط غیر امنیتی است و نظارت استصوابی، به عنوان امنیت محیطی، آن محیط غیر امنیتی را نظارت و کنترل مینماید.
محیط امنیتی که موجبات تدوین و تصویب سیاست های کلان و دکترین امنیت ملی کشورها را ترسیم مینماید همانند چشمانداز جمهوری اسلامی ایران برای سال ۱۴۰۴ که ایران را کشوری امن، مستقل با سامانه دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه، دست یافته به جایگاه اول در سطح منطقه آسیای جنوب غربی، الهام بخش، فعال و مؤثر در جهان اسلام، تأثیرگذار بر همگرائی اسلامی و منطقه ای و دارای تعامل سازنده و مؤثر با جهان میداند یا در مادتین ( ۱۰۵ ) الی ( ۱۱۲ ) ذیل بخش سیاسی، دفاعی و امنیتی برنامه پنج ساله ششم توسعه ابلاغی رهبر معظم انقلاب؛ افزایش توان دفاعی، توسعه توان موشکی، تأمین امنیت پایدار مناطق مرزی، طراحی اجرای اقدامات دیپلماتیک در سیاست خارجی در بُعد مبارزه با استکبار و رژیم صهیونیستی و حمایت از جریان مقاومت و مستضعفین، تقویت پیوندهای همه جانبه به ویژه با کشورهای منطقه و … مندرج گردیده یا سند ارزیابی استراتژی رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۳ و در ذیل بخش موضوع ایران ، به پیشرفت زیر ساختهای برنامه هستهای و هستهای شدن آن در آینده نزدیک ،حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین از حیث ساخت کارخانههای پهپاد و موشکهای قاره پیما در روسیه و ارسال سلاح و فن آوریهای پیشرفته به کشورهای عراق، سوریه ، لبنان، یمن و فلسطین ( غزه و کرانه باختری) و … اشاره دارد.
بنابراین در شناخت و تحلیل محیط امنیتی، ضمن جستجو، تعقیب، تثبیت و تحقق منافع امنیتی، معمای قدرت – امنیت مطرح است و برای حل مساله ، تبدیل معما به معادله مورد انتظار است. در این خصوص موضوع اصالت قدرت و ضرورت امنیت ، اصالت امنیت و ضرورت قدرت و یا تلفیق آنان از نکات راهبردی است و این روش، دکترین امنیت ملی کشورها را ترسیم می دارد.
کتاب “شناخت و تحلیل محیط امنیتی” را انتشارات جهاد دانشگاهی چاپ کرده است.
جامعی پیش از این نیز کتابی را به طور مشترک با فرهاد رهبر استاد دانشگاه تهران با “الگوی راهبردی نظارت و بازرسی” نوشته بود که بعنوان کتاب برتر و برجسته سال ۱۴۰۰ دانشگاه برگزیده شد.