رصد خبر | امضای روسیه پای بیانیه نشست شورای همکاری خلیج فارس واکنش‌هایی را در ایران در پی داشت. منتقدان دولت این اقدام روسیه را نشانه سادگی تهران در اعتماد به مسکو دانستند و مقامات دولتی هم گفتند در موضوع سرزمینی با هیج‌کس تعارف ندارند.
به گزارش رصد؛ در این بیانیه گفته شده است که «وزیران بر حمایت خود از تلاش‌های صلح‌آمیز از جمله ابتکارات امارات متحده عربی و تلاش‌های آن برای دستیابی به راه حلی مسالمت‌آمیز برای موضوع جزایز سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی از طریق مذاکرات دوجانبه یا دوان بین‌المللی دادگستری تاکید کردند» و آن را مرتبط با رعایت مقررات حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد خواندند.
به غیر از سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که میزبان نشست بود ، وزیران خارجه قطر ، عمان ، عربستان سعودی ، امارات متحده عربی ، کویت و بحرین هم این بیانیه را امضا کرده‌اند.
احضار سفیر روسیه به وزارت امور خارجه
وزارت امور خارجه اعلام کرد: به دنبال مطالب مندرج در بیانیه پایانی ششمین دور گفت‌وگوهای راهبردی وزرای خارجه روسیه و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در خصوص جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، صبح امروز سفیر فدراسیون روسیه از سوی علیرضا عنایتی دستیار وزیر و مدیر کل خلیج فارس به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به مطالب مندرج در بیانیه مذکور به سفیر روسیه در کشورمان ابلاغ شد.
دستیار وزیر و مدیر کل خلیج فارس وزارت امور خارجه در این دیدار با تاکید بر تعلق ابدی جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، به خاک کشورمان، خواستار تصحیح موضع فدراسیون روسیه نسبت به این موضوع شد.
سفیر روسیه در جمهوری اسلامی ایران ضمن تاکید بر احترام به تمامیت ارضی کشورمان اظهار داشت، مراتب را در اسرع وقت به مسکو منتقل خواهد کرد.
سخنگوی دولت: تعارف نداریم
علی بهادری جهرمی در واکنش به بیانیه پایانی ششمین دور گفتگوهای راهبردی وزرای خارجه روسیه و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک در توییتی نوشت: بر سر منافع ملی و خاک کشور با احدی تعارف نداریم.
وزیر امور خارجه: با هیچ طرفی تعارف نداریم
حسین امیرعبداللهیان در توییتی نوشت: بر سر استقلال، حاکمیت و تمامیت‌ارضی ایران، با هیچ طرفی تعارف نداریم.
سخنگوی وزارت امور خارجه: بیانیه مشترک روسیه و شورای همکاری خلیج فارس مردود است
سخنگوی وزارت خارجه هم بیانیه مشترک کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و روسیه در خصوص جزایر سه گانه ایرانی را مردود دانست.
ناصر کنعانی اظهار داشت: این جزایر تعلق ابدی به ایران داشته و صدور اینگونه بیانیه‌ها با روابط دوستانه ایران و همسایگان مغایرت دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر استمرار سیاست حسن همسایگی و احترام متقابل، توسعه و ثبات منطقه را مسئولیت جمعی کشورهای منطقه می‌داند.
واکنش نمایندگان مجلس
وحید جلال زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در توییتی نوشت: به دوستان خودمان در روسیه عرض می کنم تکلیف ما با ادعاهای غیر مستند و نخ نما شده اماراتی ها در خصوص جزایر ایرانی مشخص است. اما مواضع نامربوط علیه ایران در مسکو به نفع روابط فی مابین نیست. حمایت های ایران از مسکو مشروط است.
جلیل رحیمی جهان آبادی، عضو دیگری از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز در توئیتر نوشت: مطلب بیان شده در قطعنامه پایانی گفتگوی استراتژیک بین شورای همکاری خلیج فارس و روسیه، پیرامون جزایر سه گانه ایرانی تنب کوچک، بزرگ و بوموسی امری خلاف حقوق بین الملل، خلاف حسن همجواری و اقدام علیه امنیت ملی و تمامیت ارضی ماست؛ دستگاه دیپلماسی ما با قاطعیت به روسیه باید پاسخ دهد.
سید نظام الدین موسوی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر، نوشت: تنب بزرگ و کوچک و بوموسی اجزای جدایی ناپذیر و ابدی پیکر ایران زمین هستند. همه دولت ها از جمله دولت روسیه بدانند نظام و ملت ایران درباره جزایر سه گانه با هیچکس تعارف ندارند و هرگونه هرزه گویی در این باره را برنخواهند تافت. تجربه انگلیس و آمریکا و صدام مقبور را تکرار نکنید.
ولایتی : به دوستان روس خود می‌گوییم که سادگی نکنند
علی اکبر ولایتی مشاور رهبر انقلاب هم در واکنش به بیانیه مشترک روسیه و شورای همکاری خلیج فارس گفت: کته مهم و تاسف بار که در روزهای اخیر اتفاق افتاده، صدور بیانیه مشترک بین روسیه و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است که در این باره به دوستان روس خود می‌گوییم که سادگی نکنند.
موضوع جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک براساس قواعد بین‌المللی کاملاً روشن است. چند دلیل تاریخی این مسأله را روشن می‌کند:
الف – در زمان صدرات میرزا علی اصغر خان اتابک در عهد ناصرالدین شاه به درخواست دولت ایران، وزارت دفاع انگلیس، نقشه منطقه را در پاسخ رسمی به درخواست دولت ایران به کشورمان ارسال نمود که در آن نقشه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک جزو ایران ترسیم شده است. که این دلیل محکمی بر حاکمیت ایران بر این جزایر است.
ب – میرزا علی‌اصغرخان اتابک پس از اینکه انگلستان پرچم خود را در ابوموسی بالا برد، دستور داد تا پرچم انگلیس را پایین آوردند و پرچم ایران را مجدداً نصب کردند.
ج – در سال ۱۹۷۱م که پهلوی دوم از حق ایران در بحرین گذشت و خیانت بزرگی را مرتکب شد، با وساطت انگلیسی‌ها در عوض جریان مذکور به ایران بازگردانده شد. در این میان دیوید اوئن، وزیر خارجه انگلیس نقش اساسی داشت.
د – بعد از انقلاب اسلامی ایران و به خصوص بعد از جنگ تحمیلی، امارات از هر فرصتی برای طرح این موضع ناحق استفاده می‌کند.
اکنون برخی از دوستان ما همچون روسیه به همان چاله‌ای افتاده‌اند که چندی پیش چین به درون آن افتاد. یعنی گمان می‌کنند که با تأیید چنین ادعای نامربوطی روابط اقتصادی خوبی در آینده با امارات خواهند داشت.
به نظر می‌رسد این اقدام روسیه نیز از نوع بعضی از سادگی‌هایی است که بعضاً از روس‌ها دیده شده است. علی الخصوص در نقاطی از منطقه که آشنایی و شناخت عمیقی بین روسیه و آن کشورها وجود ندارد.
تفاوت موضع چین و روسیه از نگاه یک حقوقدان بین‌الملل
محسن عبداللهی حقوقدان بین‌الملل نگاه چین و روسیه در امضای بیانیه مشترک با شورای همکاری خلیج فارس و موضوع جزایر ایرانی را متفاوت می‌بیند. او در توییتی نوشت: چین برای پیشبرد سیاستهای اقتصادی جهانی خود از جمله ابر پروژه‌ی یک کمربند – یک جاده نیازمند امنیت و صلح است . از این رو صرفنظر سوگیری نسبت به اختلافات دولت‌های منطقه خواهان حل و‌فصل مسالمت‌آمیز اختلافات در خلیج فارس شده و در ترمیم روابط بهم‌ریخته ایران-عربستان کوشید.
اما روسیه با تداوم جنگ فرسایشی خود با اکراین (بخوانید آمریکا و غرب) نیازمند پشتیبانی حداقل مالی شیوخ ثروتمند خلیج فارس است .
از اینرو علیرغم آگاهی از رنجش احتمالی ایران، محتاطانه تن به پیشنهاد شیوخ داده است. متاسفانه چین و روسیه از نیاز ایران به آنها در شورای امنیت آگاهند و از این وضعیت سواستفاده می‌کنند.
اگر چین با گام بسوی ترمیم روابط ایران – عربستان تاحدودی در التیام زخمی که بر ایرانیان زد، کوشید، روسیه جز شر چیزی برای ایران نداشته و نخواهد داشت.
ضروری است ایران با اقدامی عملی در جنگ اکراین پیام روشنی به روسیه و جهانیان مخابرات کند.
