رصد خبر | وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان پنج‌شنبه ۲۴ فروردین در سمرقند گرد هم آمدند تا سیاست‌ها و راهکارها برای حل مشکلات افغانستان را بررسی و به روز کنند. در این نشست، ایران، روسیه، چین، ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان و پاکستان حضور داشتند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در حاشیه این نشست دیدارهای جداگانه با همتایان تاجیکستانی، ازبکستانی ، پاکستانی و افغانستانی داشت.
تاکید امیرعبداللهیان بر برطرف شدن مشکل حقآبه ایران از سوی هییت حاکمه افغانستان
حسین امیرعبداللهیان در حاشیه نشست همسایگان افغانستان دیداری با امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه دولت سرپرستی موقت آن کشور داشت.
وزیر امور خارجه در دیدار هیات طالبان موضوع حقابه کشورمان را مشکلی مزمن دانست که ضرورت دارد به صورت عملی نسبت به برطرف شدن مشکلات موجود دراین زمینه اقدام جدی از سوی هیات حاکمه موقت افغانستان مورد توجه قرار گیرد.
امیرعبداللهیان اقدامات بعمل آمده کنونی از سوی افغانستان را لازم اما غیرکافی خواند و افزود: ملاک اصلی برای ایران، دریافت عینی و ملموس حقابه می باشد.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در خصوص تشکیل دولت فراگیر و مشارکتی در افغانستان اظهار داشت: پیشنهاد ما در طول چهار دهه گذشته به طرف های ذینفع در افغانستان این بوده است که همه اقوام و گروه ها باید احساس کنند افغانستان متعلق به آنهاست.
امیرخان متقی؛ سرپرست وزارت امور خارجه دولت سرپرستی موقت افغانستان نیز در این دیدار با استقبال از موضوعات مطرح شده از سوی وزیر امور خارجه کشورمان، جدی بودن دولت سرپرستی افغانستان در مبارزه با تروریسم و اطمینان به کشورهای همسایه مبنی بر نبود هرگونه تهدیدی از جانب افغانستان را مورد تاکید قرار داد.
وی اطمینان داد هیئت حاکمه موقت افغانستان تمام مساعی خود را برای ایجاد محدودیت در کشت مواد مخدر و قاچاق موارد مخدر به کار خواهد گرفت؛ متقی همچنین از وزیر امور خارجه کشورمان برای دیدار از افغانستان دعوت کرد.
متقی سرپرست وزارت خارجه هیات حاکمه موقت در این دیدار ضمن تاکید بر پایبندی افغانستان بر معاهدات بین المللی و از جمله حقابه ایران، آخرین اقدامات بعمل آمده در این زمینه را بیان کرد.
توصیه‌های شش‌گانه ایران در چهارمین نشست همسایگان افغانستان
وزیر امور خارجه در سخنانی در نشست همسایگان افغانستان گفت :همه شاخه های تروریسم و افراط گرایی بلای جان کشورها و امنیت ملی در منطقه و جهان هستند که آسیب و تهدید آن مستقیما متوجه کشورهای ما است.
امیرعبداللهیان نتایج سالها حضور آمریکا و متحدانش در افغانستان را ویرانی و کشتار و شرایط دشوار کنونی دانست و تاکید کرد که آنها باید مسئولیت اقداماتشان را بپذیرند.
او درباره حقوق زنان و دختران هم گفت: گذشته از آن که در اسلام هیچگونه ممنوعیتی برای تحصیل و اشتغال بانوان وجود ندارد، در عین حال نگرانی های حکومت سرپرست برای فراهم آوردن زمینه های شرعی لازم برای این امر قابل درک بوده و بهمین دلیل جمهوری اسلامی ایران علاوه بر مشارکت مستقیم در تحصیل و آموزش دختران افغان، آمادگی خود را برای ارائه همه گونه کمک های سخت افزاری و نرم افزاری به حکومت سرپرست جهت تامین شرایط تحصیل دختران اعلام کرده است.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد که هم اینک نزدیک به هفتصد هزار دانش‌آموز و بیش از چهل هزار دانشجوی افغانستانی در حال تحصیل در مراکز تحصیلی و دانشگاهی ایران هستند.
امیرعبداللهیان سخنان خود در نشست همسایگان افغانستان را با تشریح توصیه‌های شش‌گانه برای حل مشکلات این کشور به پایان رساند.
توصیه اول. ما اعتقاد داریم که مشکلات متراکم منطقه ای و به ویژه افغانستان، با یک الگو و مدل همکاری های منطقه ای که باید توسط سازمان ملل و سازمان های بین المللی حمایت شود، قابل حل و مدیریت است. افغانستان بایستی به جغرافیای تعامل و همکاری برای کشورهای منطقه تبدیل شود. لازمه این امر پرهیز از رقابت ناسالم و کمک به یکدیگر برای پیشبرد طرح ها و پروژه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و بشردوستانه در این کشور است. تعریف حوزه های همکاری و تدوین نقشه راه همکاری منطقه ای از طریق نشستهای تخصصی با حضور مسئولین هیئت حاکمه موقت که ان شاءلله هر چه زودتر شاهد دولت فراگیر باشیم، برای مشخص سازی پروژه های مورد نیاز این کشور، سهم همسایگان در آن و سازوکارهای مالی و اجرایی آنها، بهترین راه حل عملی برای حرکت دادن افغانستان به سمت ثبات و آرامش و پایان بخشیدن به چند دهه رنج مردم این کشور است. ملاک اولویت بندی پروژه ها بایستی پوشش حداکثری نیازهای فوری و حیاتی مردم افغانستان و مشارکت حداکثری کشورهای همسایه در آنها باشد. بهترین نمونه برای چنین پروژه هایی، طرحهای ترانزیت منطقه ای و بین المللی است که می تواند افغانستان و همسایگان آن را به یکدیگر و به مسیرهای توسعه جهانی پیوند دهد. بدین ترتیب نشستهای افغانستان از جلسات صرفا گفتگو محور، به روندی عملگرایانه برای تحقق ثبات و توسعه این کشور تبدیل شده و بتدریج اهداف مورد نظر ما را تامین خواهد نمود.
توصیه دوم. تاکید داریم که کاسته شدن میزان فشارهای اقتصادی در افغانستان بر پدیده مهاجرت آوارگان و حتی وضعیت گروههای تروریستی موثر است، لذا از سازمان های بین المللی سازمان ملل و تمامی سازمان های بشردوستانه انتظار دارد با افزایش کمک های بشردوستانه و تدابیر لازم در بهبود اوضاع اقتصادی و آرامش و ثبات امنیتی افغانستان کمک کنند.
توصیه سوم. مواد مخدر در ۲۰ سال اشغال آمریکا نه تنها چندین برابر کشت و قاچاق شد، بلکه شبکه برخی کشورهای غربی هم اکنون نیز در گسترش این تجارت سیاه دست مستقیم دارند .جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل دارد تا در همکاری دو یا چندجانبه برای مبارزه با مواد مخدر و تجارت آن، با سازمان های بین المللی و هیات حاکمه موقت افغانستان همکاری نزدیک داشته باشد.
طالبان کمتر از دو سال گذشته در مبارزه با داعش و طرف های آشوب و جنگ افروز تا حدودی به موفقیت دست یافته که باید دامنه این مبارزه در همکاری های منطقه ای با کمک سازمان های بین المللی گسترش یابد و جمهوری اسلامی ایران در طی این مدت در مبارزه با تروریست ها در افغانستان مشارکت داشته است.
توصیه چهارم. جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد که تحصیل دختران و زنان که یک ضرورت اسلامی و انسانی و مقدمه رشد و توسعه کشور و ملتها است باید در افغانستان نیز شاهد رفع موانع باشد و به همین منظور مقدمات آموزش مجازی دختران با رعایت ملاحظات و شئون اسلامی و فرهنگی و تمدنی منطقه در ایران فراهم شده و آمادگی دارد با کمک سازمان ملل و همکاری حکومت کابل ظرفیت های علمی در افغانستان را گسترش دهیم.
توصیه پنجم. سازمان ملل متحد در ۲۱ ماه گذشته در چارچوب وظایف حرفه ای و انسانی و مستقل خود در قبال افغانستان تلاش مطلوب از خود نشان نداده که لازم است برای میلیون ها آواره و مهاجر افغانی در ایران ، میلیون ها افغانی در افغانستان تلاش های موثری از خود نشان دهد.
توصیه ششم. طالبان و هیئت حاکمه موقت به دلیل عدم اهتمام به مهمترین چالش های موجود در افغانستان مانند شکل دادن به حکومت فراگیر، حقوق شهروندی، اقوام، تدوین قانون اساسی و بهره مندی از ظرفیت های ملی برای مبارزه کامل با تروریسم و تلاش جدی در بهبود مولفه های اقتصادی در شرایط دشوار خود به سر می برد و باید بداند که باقی ماندن مشکلات فعلی در افغانستان نه تنها بر مردم آن کشور بلکه بر مولفه ها و ظرفیت های گوناگون منطقه ای نیز آثار منفی به جای می گذارد.
تأکید نشست سمرقند بر اهمیت ایجاد یک نظام حکمرانی فراگیر و جامع در افغانستان
چهارمین نشست وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد.
وزیران خارجه چین، ایران، پاکستان، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در این بیانیه بر اهمیت ایجاد یک نظام حکمرانی فراگیر و جامع در افغانستان، منعکس‌کننده منافع همه اقشار جامعه افغانستان، تأکید کردند.
در این بیانیه وضعیت امنیتی مرتبط با تروریسم در افغانستان همچنان وخیم ارزیابی شده و تاکید شده است: همه گروههای تروریستی از جمله دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی (اتیم)، تحریک طالبان پاکستان (تی.تی.پی.)، ارتش آزادی‌بخش بلوچستان (بی.ال.ای.)، جندالله، جیش‌العدل، جماعت انصارالله، جنبش اسلامی ازبکستان (آی.ام.یو.) و دیگر سازمان‌های تروریستی مستقر در افغانستان کماکان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان محسوب می‌شوند.
طرح ایجاد «کمربند امنیتی» اطراف افغانستان نیز در این بیانیه مطرح شد. این طرح ابتکار ازبکستان بود که پیشنهاد داد «گروه مذاکره‌کننده بین‌المللی» تحت نظارت سازمان ملل متحد و تاجیکستان تشکیل شود تا ایجاد این کمربند را پیگیری کند.
قرار شد که نشستهای سه گروه کاری شامل گروه کاری سیاسی و دیپلماتیک، گروه کاری اقتصادی و بشردوستانه و گروه کاری امنیت و ثبات در اولین فرصت برای پیگیری توافق وزیران خارجه تشکیل و شروع به کار کند.
