رصد خبر | رییس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که توافقات سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران در حال نهایی شدن است و محورهای سفر به زودی مشخص خواهد شد.
به گزارش رصد به نقل از مرکز دیپلماسی‌عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی ایران؛ محمد اسلامی، معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی با حضور در برنامه گفتوگوی ویژه خبری اظهارداشت: نوزدهمین سالروز ملی فناوری هسته‌ای را جشن می‌گیریم. نوزده سال پیش، در نقطه آغازین این مسیر قرار داشتیم و تازه وارد عرصه صنعت هسته‌ای، به‌ویژه در بخش غنی‌سازی شده بودیم. در سال‌های اخیر و با توجه به فعالیت‌های مستمر سازمان انرژی اتمی، صنعت هسته‌ای به ابعاد گسترده و متنوعی دست یافته است.
وی اعلام کرد: در سه سال گذشته، به‌طور متوسط هر سال بیش از ۱۵۰ دستاورد در سازمان انرژی اتمی ایران ثبت شده است. این موفقیت‌ها حاصل پیروی از سند جامع راهبردی صنعت هسته‌ای در افق ۱۴۲۰ است است که در تاریخ ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ و با حضور شهید آیت‌الله رئیسی از آن رونمایی شد. این سند، چارچوبی برنامه‌محور برای گسترش همه‌جانبه صنعت هسته‌ای کشور ترسیم کرده است. در سال جاری نیز بر اساس ارزیابی‌های کمیته داوری، از میان ۱۵۰ دستاورد ثبت‌شده، ۶۸ طرح واجد شرایط ارزیابی دقیق‌تر شناخته شدند که از این میان، ۶ طرح به عنوان برترین‌ها انتخاب و امروز از آن‌ها رونمایی شد. دیگر دستاوردها نیز یا پیش‌تر معرفی شده‌اند یا در ادامه سال به اطلاع مردم خواهند رسید.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران افزود: جمهوری اسلامی ایران در حوزه فناوری هسته‌ای مسیری کاملاً متمایز از دیگر کشورها طی کرده است. در حالی که کشورهای دارای صنعت هسته‌ای، به‌صورت شبکه‌ای و مشارکتی فعالیت می‌کنند و هر یک بخشی از زنجیره این صنعت را در اختیار دارند و سپس آن را با سایر کشورها تبادل یا معامله می‌کنند؛ ایران تحت شدیدترین تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی قرار داشته و دارد.
اسلامی ادامه داد: ما نه تنها هیچ‌گونه همکاری خارجی نداشته‌ایم، بلکه از اجازه خرید دانش، تجهیزات یا مواد اولیه نیز برخوردار نبودیم. با این وجود، تمام فرایندها از تحقیق و توسعه تا تولید، در داخل کشور و توسط متخصصان داخلی انجام شده است. چنین خودکفایی و استقلالی، ویژگی منحصربه‌فرد صنعت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است.
وی تصریح کرد: یکی از جلوه‌های بارز این پیشرفت، مربوط به حوزه رادیوداروها است؛ بخشی حیاتی که به‌طور مستقیم با سلامت و زندگی مردم در ارتباط است. امروز، با افتخار اعلام می‌کنیم که ایران جزو کشورهای پیشتاز در تولید رادیوداروهای نوین است. در آیین گرامیداشت سالروز فناوری هسته‌ای امسال، سه نوع رادیوداروی جدید رونمایی شد که جزو نخستین نمونه‌های جهان محسوب می‌شوند. این رادیوداروها با عبور از مراحل بالینی، اکنون وارد فاز اجرایی شده‌اند.
معاون رییس جمهور عنوان کرد: از نظر تنوع فناوری‌های هسته‌ای، ایران بین پنج کشور نخست جهان قرار دارد و از نظر ظرفیت عملیاتی و مدیریتی، جزو ۱۰ کشور برتر جهان به‌شمار می‌رود. این جایگاه، در شرایطی حاصل شده که سازمان انرژی اتمی ایران نه تنها تحریم بوده، بلکه همواره تحت تهدیدات امنیتی، ترور، خرابکاری صنعتی و عملیات مختلف قرار داشته است. اما با وجود همه این فشارها، امروز در بهترین شرایط تاریخی خود قرار داریم.
وی با بیان اینکه آنچه صنعت هسته‌ای ایران را متمایز می‌کند، حرکت در مسیر تحقیق‌محور، نتیجه‌گرا و محصول‌محور است، افزود: ما امروز به مرحله‌ای رسیده‌ایم که بدون اتکا به هیچ کشور خارجی، می‌توانیم از دل نیاز به ایده برسیم، روی آن پژوهش انجام دهیم و در نهایت ایده‌ها را به فناوری و سپس به محصول تبدیل کنیم. در گذشته ممکن بود این مسیر بیش از ۱۰ سال طول بکشد، اما اکنون در سازمان انرژی اتمی این فرایند به کمتر از سه سال کاهش یافته است. البته در بخش‌هایی مانند پزشکی و سلامت، فرابندهای بالینی اجتناب‌ناپذیر بوده و زمان‌بر هستند، اما در سایر حوزه‌ها، هر آنچه را که اراده کنیم، با توکل به خداوند و همت نیروهای داخلی، محقق میشود.
اسلامی گفت: نمونه بارز این ظرفیت، پروژه استخراج گاز هلیوم از گاز طبیعی است؛ ماده‌ای بسیار راهبردی و گران‌بها که در صنایع پیشرفته کاربرد فراوان دارد. ما در کمتر از دو سال، از مرحله تصمیم‌گیری به فاز تحقیقاتی، سپس افتتاح پایلوت و در نهایت به مرحله صنعتی رسیدیم و امروز توان تامین نیاز داخلی کشور به این گاز ارزشمند را داریم.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه مزاحمت‌ها و موانع زیادی در مسیر پیشرفت صنعت هسته‌ای ایران وجود داشته است، گفت: هر گام و حرکتی که جمهوری اسلامی ایران برای انعقاد قرارداد با کشورهای خارجی به منظور احداث نیروگاه‌های اتمی برداشته، با مزاحمت‌های ایالات متحده و برخی دیگر از کشورهای غربی مواجه شده است. به عنوان مثال، احداث نیروگاه اتمی بوشهر که پیش از انقلاب توسط آلمانی‌ها آغاز شده بود، پس از پیروزی انقلاب به‌دلیل فشارهای سیاسی متوقف شد. سپس پس از سال‌ها رکود و رفت و برگشت‌های متعدد، ایران موفق شد با روسیه قرارداد منعقد کند تا پروژه بوشهر تکمیل شود. این نیروگاه در سال ۱۳۹۱ به پایان رسید و از سال ۱۳۹۲ وارد مدار تولید برق شد. تاکنون، نیروگاه بوشهر حدود ۷۲ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده است و سالانه ۷ میلیارد کیلووات ساعت برق به شبکه ملی کشور می‌افزاید.
بررسی روند پیشرفت فناوری هسته‌ای ایران و اهداف برنامه ۲۰ هزار مگاواتی
اسلامی در ادامه این برنامه اظهار کرد: هدف‌گذاری ما برای توسعه صنعت هسته‌ای کشور، رسیدن به ظرفیت تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای تا سال ۱۴۲۰ است. مقام معظم رهبری سال‌ها بر این مساله تاکید داشتند و این هدف به یک برنامه جامع و تکلیف‌مدار در قالب سند ملی تبدیل شده است. مدت زمان احداث هر یک از نیروگاه‌های اتمی با ظرفیت هزار مگاوات ۷ تا ۹ سال است؛ این مدت شامل مراحل مطالعات محیطی، زمین‌شناسی، تکنیک‌های فیزیکی و مسایل مربوط به زلزله است. پس از تکمیل این مطالعات، طراحی راکتورها و آماده‌سازی نقشه‌ها آغاز میشود.
اسلامی خاطرنشان کرد: در حال حاضر، طرح‌هایی برای احداث نیروگاه‌های جدید در پنج استان کشور شامل خوزستان، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و نیز گلستان در حال پیگیری است. شرکت‌های مختلف احداث و بهره‌برداری نیروگاه‌ها، فعالیت‌های خود را آغاز کرده‌اند و در حال تکمیل سیستم‌های مربوط به این نیروگاه‌ها هستند. به‌طور خاص، عملیات اجرایی نیروگاه خوزستان شروع شده و فعالیت‌های آن در جریان است. همچنین، واحدهای دوم و سوم نیروگاه بوشهر نیز به‌طور همزمان در حال پیشرفت هستند و پیش‌بینی میشود که در پایان برنامه هفتم توسعه، این واحدها به بهره‌برداری برسند.
وی ادامه داد: تغییرات اقلیمی و مصرف سوخت‌های فسیلی از جمله چالش‌های جدی است که در دنیا و به‌ویژه در منطقه ما با آن روبه‌رو هستیم. در حالی که کشورهای پیشرفته مانند فرانسه، آمریکا و چین در حال گسترش نیروگاه‌های اتمی خود هستند، ایران نیز به این نتیجه رسیده که باید برای کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی و استفاده بهینه از منابع انرژی، توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای را در دستور کار قرار دهد. نیروگاه‌های اتمی به عنوان پاک‌ترین و پایدارترین منابع انرژی شناخته می‌شوند و هر واحد نیروگاه اتمی سالانه یک میلیارد یورو صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی به همراه دارد.
تقویت صنعت هسته‌ای با مشارکت بخش خصوصی
معاون رییس جمهور تاکید کرد: ما به‌دنبال استفاده از ظرفیت صنعتی داخلی برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای کاملا ایرانی هستیم و در این راستا، صنعت معدن را نیز فعال کرده‌ایم تا بتوانیم چرخه سوخت هسته‌ای کشور را تقویت کنیم. این اقدام، علاوه بر تامین نیازهای داخلی به فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی نیز منجر شده است. در نهایت، با توجه به ظرفیت‌های داخلی و مشارکت بخش خصوصی، در آینده‌ای نزدیک شاهد پیشرفت‌های بیشتری در صنعت هسته‌ای ایران خواهیم بود.
اسلامی ضمن اشاره به بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اظهار کرد: روابط ایران با آژانس بر اساس پادمان و NPT (پیمان عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای) تنظیم شده است. ایران طبق قوانین خود، بازرسان آژانس را ارزیابی کرده و پس از تایید، اجازه بازرسی به آن‌ها داده است. در حال حاضر، ۱۲۰ بازرس تایید شده به طور مرتب از سایت‌های هسته‌ای ایران بازرسی می‌کنند. این بازرسی‌ها به‌طور مداوم در حال افزایش است و تعداد آن‌ها در طول سال‌ها بیشتر میشود. این روند طبیعی است و در هیچ‌جای دنیا چنین بازرسی‌های مداومی وجود ندارد.
وی افزود: در نهایت، جمهوری اسلامی ایران با استفاده از توانمندی‌های داخلی، با وجود تحریم‌ها و موانع مختلف، موفق به پیشرفت‌های چشمگیر در صنعت هسته‌ای و فناوری‌های مرتبط شده است. این دستاوردها نه تنها به تامین نیازهای داخلی کشور کمک می‌کند، بلکه به ایجاد فرصت‌های جدید برای سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی نیز منجر شده است.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران خاطرنشان کرد: بحث‌های مربوط به قطعنامه ۲۲۳۱ و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه نظارت و بازرسی‌ها، همچنان یکی از موضوعات جنجالی و سیاسی است که برخی کشورها به ویژه کشورهای غربی به آن دامن می‌زنند. طبق متن برجام، آژانس موظف است که هر سه ماه یک بار به شورای حکام گزارش دهد و هر شش ماه یک بار نیز گزارش خود را به شورای امنیت ارائه کند. این گزارش‌ها معمولاً تحت فشارهایی از طرف کشورهایی همچون آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار می‌گیرند که به دنبال ایجاد هیاهو و جنگ روانی علیه ایران هستند.
اسلامی گفت: این فشارهای رسانه‌ای و سیاسی باعث میشود که گاهی گزارش‌هایی با زبان تند‌تر از طرف آژانس منتشر شود، حتی اگر واقعیت‌ها و شرایط بر اساس برجام در حال پیشرفت باشد. نکته قابل توجه این است که هر سه ماه شاهد تغییراتی در این گزارش‌ها و فشارهای رسانه‌ای هستیم، اما ایران به تدابیر خود عمل کرده و از این وضعیت عبور می‌کند.
وی اضافه کرد: قطعنامه ۲۲۳۱، به عنوان مبنای قانونی برجام، در دهمین سال خود به طور طبیعی تاثیر خود را از دست خواهد داد و اثرگذاری قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت نیز به پایان خواهد رسید. این مورد برای جمهوری اسلامی ایران یک دستاورد است، چرا که دیگر تحت فشار این قطعنامه‌ها نخواهیم بود. با این حال، کشورهایی که به دنبال ایجاد موانع سیاسی هستند، می‌خواهند این فرصت را از ایران بگیرند و فشارهای رسانه‌ای را افزایش دهند تا ایران نتواند از چنین موقعیتی استفاده کند. ما به‌طور مستمر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ارتباط هستیم و روابط ما بر اساس پادمان‌ها و NPT تنظیم شده است. هیچ مشکلی با آژانس نداریم و بازرسی‌های آن‌ها طبق توافقات و با رعایت چارچوب‌ها انجام میشود. هدف ما این است که همواره بر اساس موازین قانونی، به تعهدات خود عمل کنیم.
پیش‌بینی برنامه سفر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران
رییس سازمان انرژی اتمی ایران درباره سفر رافائل گروسی به تهران نیز گفت: برنامه‌های سفر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش‌بینی شده و تاریخ سفر تقریباً مشخص شده است که در آخر فروردین ماه انجام خواهد شد. اما قبل از آن، توافق‌هایی در مورد محتوای سفر باید انجام شود. بعد از این توافق‌ها، سفر ایشان قطعی خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: مباحث سیاسی که در خارج از ایران مطرح میشود، هیچ ارتباطی به روابط ما با آژانس ندارد و ما همواره بر اساس اصول خود، تاکید می‌کنیم که این مسایل نباید به روند بازرسی‌ها و روابط فنی میان ایران و آژانس تاثیر بگذارد.
ایران تحت هیچ شرایطی از این فناوری عقب‌نشینی نکرده و نمی‌کند
رییس سازمان انرژی اتمی ایران اظهار کرد: مهم است که همیشه تصویری زنده و فعال از وضعیت فناوری هسته‌ای در ذهن داشته باشیم و بدانیم که این فناوری به چه دلایل و عواملی دامن زده شده است. ایران، برخلاف برخی تصورات، نه تنها تحت هیچ شرایطی از این فناوری عقب‌نشینی نکرده است بلکه به دلیل این که به دانش و تحقیقات داخلی خود تکیه کرده، به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته است. این دستاوردها به گونه‌ای نیست که کسی بتواند آن را از بین ببرد یا نابود کند. فناوری هسته‌ای در ایران نه تنها به عنوان یک ابراز اقتدار بلکه به عنوان یک دارایی حیاتی برای رفاه مردم و پیشرفت کشور محسوب میشود.
وی ادامه داد: همه اقدامات دشمنان در راستای مقابله با پیشرفت‌های ایران بوده و در طول تاریخ، همیشه مخالفت‌ها و دشمنی‌ها از سوی برخی کشورهای خاص وجود داشته است. اما واقعیت این است که ایران اکنون صاحب این فناوری است و هیچ‌گونه تهدیدی برای آن نخواهد داشت. حتی اگر فشارهای روانی، عملیات‌های رسانه‌ای و تهدیدها برای اعمال فشار به ایران ادامه داشته باشد، جمهوری اسلامی ایران همچنان بر برنامه‌های صلح‌آمیز خود برای رفاه کشور پایبند خواهد بود و از مسیر خود هیچ‌گاه عقب نمی‌نشیند.
اسلامی با بیان اینکه مذاکرات همواره بخشی از استراتژی‌های جمهوری اسلامی ایران بوده است، افزود: مذاکراتی که با تدابیر خاص در سطح کشور انجام میشود و مسئولیت آن بر عهده وزارت امور خارجه است؛ اکنون نیز مذاکرات در جریان است و باید درک کنیم که این فرایند یک امر طبیعی محسوب میشود. در این زمینه، آقای دکتر عراقچی، مسئول این مذاکرات هستند و برای ایشان آرزوی موفقیت داریم.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران تصریح کرد: فناوری هسته‌ای در ایران امروز به عنوان یک دستاورد ملی و برگ برنده در اختیار کشور است و هیچ تهدیدی نمی‌تواند آن را از مسیر پیشرفت خود بازدارد.
مذاکرات ایران هم مذاکراتی عزتمندانه و قدرتمندانه است
اسلامی با اشاره به برجام گفت: همان‌طور که پیش‌بینی شده بود، جمهوری اسلامی ایران همچنان به‌طور جدی و مصمم به پیشرفت‌های خود ادامه می‌دهد. این مرحله از مذاکرات و تحولات نه تنها مهم بلکه تعیین‌کننده است. در گذشته، بسیاری از کشورهای غربی نقاب‌هایی به نام حقوق بشر، آزادی، دموکراسی و مسایل بین‌المللی به چهره خود زده بودند. اما امروز آن نقاب‌ها از بین رفته و ماهیت واقعی این کشورها که شامل زورگویی، جنایت، نسل‌کشی و کودک‌کشی است، بیشتر از هر زمان دیگری نمایان شده است.
معاون رییس جمهور ادامه داد: پرونده هسته‌ای ایران نیز زاییده همین تفکر و دشمنی‌هاست. ما با این تفکر آشنا هستیم و سابقه مبارزه با آن را داریم. این مبارزه تا پایان ادامه خواهد داشت و جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه از مسیر پیشرفت و اقتدار خود عقب‌نشینی نخواهد کرد. مذاکرات ایران هم مذاکراتی عزتمندانه و قدرتمندانه است و در این مسیر، تعامل همیشه وجود دارد، اما در برابر فشارها و تهدیدات هرگز کوتاه نخواهیم آمد.
اسلامی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا نمایندگانی از سازمان انرژی اتمی در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا حضور دارند؟ گفت: در مذاکرات، عمدتاً محور اصلی مذاکرات سیاسی است و وزارت امور خارجه مسئولیت این مذاکرات را بر عهده دارد. در صورت نیاز اگر مشاوره‌ای از جانب سازمان انرژی اتمی لازم باشد، نمایندگان ما در این زمینه اعزام خواهند شد.
وی با تاکید بر اینکه هیچ کشوری نمی‌تواند ایران را با دیگر کشورهای جهان مقایسه کند، گفت: سرزمین ایران، سرزمینی سرشار از عزت، شرف و قدرت است که مسیر خود را با قدرت ادامه خواهد داد و هیچ‌کس قادر به تغییر آن نخواهد بود.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه ما همچنان در چارچوب توافقات برجام حرکت می‌کنیم، افزود: سال دهم برجام به‌طور طبیعی باید سال خاتمه تحریم‌های هسته‌ای باشد و این حق مسلم ماست. هیچ دلیل موجهی وجود ندارد که بخواهند ایران را از این حق محروم کنند. البته تلاش‌های فراوانی انجام میشود تا فشارهایی وارد کنند. بسیاری از تحلیلگران و کسانی که به‌خوبی از این مسایل آگاه هستند، احتمال می‌دهند که از ظرفیت “اسنپ بک” استفاده کنند که این موضوع نیز یک بحث مهم راهبردی و امنیتی است. با این حال، جمهوری اسلامی ایران سازوکارهای مناسبی برای مدیریت این وضعیت و مقابله با تهدیدات دارد.
اسلامی در پایان تاکید کرد: ما افتخار می‌کنیم که سازمان انرژی اتمی ایران با وجود تمام فضاسازی‌ها، مزاحمت‌ها، فشارها و تهدیدات، تبدیل به یک سازمان پیشرفته و کارآمد شده است. این سازمان با هدف ارتقای جایگاه واقعی ملت ایران در عرصه جهانی و در راستای منافع مردم عزیز کشورمان، به‌طور مستمر و با عزمی راسخ به مسیر خود ادامه می‌دهد. ما هیچ‌گونه عقب‌نشینی یا توقفی در تحقق اهداف‌مان نخواهیم داشت و با قدرت به پیش خواهیم رفت.
