رصد خبر | توله یوزهای ایرانی که در منطقه حفاظت شده بدنیا آمدند؛ موجی از شادی در رسانه‌ها ایجاد کرد.
ابتدا گفتند دو توله ماده هستند ، سپس اعلام شد هر سه ماده اند. وقتی همه خوشحالی کردند، حفاظت محیط زیست اعلام کرد اشتباه شده و هر سه نر بودند. در هر مرحله از اطلاع رسانی، تحلیل های متفاوتی در رسانه‌ها منتشر شد. اما اعلام مرگ یکی از سه توله و سپس اشتباه در تعیین جنسیت آنها به مثابه آب سردی بود که بر چهره رسانه‌ها ریخته شد.
سعید ارکان‌زاده کارشناس ارتباطات و روزنامه‌نگار نحوه اطلاع‌رسانی این خبر را نقد کرده است که می‌خوانید:
شیوه انتشار اخبار توله‌های یوزپلنگ ایرانی به‌روشنی اوضاع نظام رسانه‌ای ایران ـــ چه روابط‌عمومی و چه روزنامه‌نگاری ـــ را نشان می‌دهد.
مطالعه موردی بسیار مفیدی است در کلاس‌های ارتباطات و بازتابنده انواع انحراف‌هایی که یک نظام رسانه‌ای می‌تواند به آن مبتلا باشد:
ــ کانالیزه‌کردن اخبار توسط یک نهاد دولتی
ــ دسترسی نداشتن روزنامه‌نگاران مستقل به منابع خبری
ــ در حبس و ساکت بودن کارشناسان و فعالان اصلی
ــ عجله روابط‌عمومی برای انتشار اطلاعاتی که به آن اطمینان ندارد
ــ تمرکز بر راه‌اندازی زودهنگام کارزارهای تبلیغاتی، مثلاً نامگذاری توله‌ها
ــ هیجان‌زدگی و احساسات‌گرایی روابط‌عمومی و روزنامه‌نگاران
ــ تلاش برای جلب‌توجه در رسانه‌های اجتماعی به‌جای اطلاع‌رسانی منطقی
ــ نداشتن نگاه انتقادی رسانه‌های رسمی و اکتفا به بازانتشار اخبار روابط‌عمومی‌ها
ــ ناآگاهی عمده روزنامه‌نگاران حوزه از اطلاعات تخصصی تعیین جنسیت یوزپلنگ
ــ ناهماهنگی روابط‌عمومی‌های صف و ستاد
ــ تلاش‌نکردن برای اقناع افکار عمومی در مورد دلیل مرگ یکی از توله‌ها
ــ سکوت تقریباً مطلق مسئولان و حتی روزنامه‌نگاران بعد از اعلام نر بودن توله‌ها
ــ عذرخواهی نکردن روابط‌عمومی و روزنامه‌نگاران از انتشار اخبار غلط
در پایان، عذرخواهی می‌کنم از اینکه چند توییت درباره توله‌ها را که حاوی اطلاعات غلط بود لایک کرده بودم. اشتباه بودن توییت‌های دیگران ـــ حتی غیرعمدی ـــ رافع مسئولیت تأییدکنندگان نیست.
این درس عبرتی شد که در رسانه‌های اجتماعی باید خیلی بیشتر از این‌ها مراقب رفتار خود باشیم.
امیدوارم همکاران روزنامه‌نگار حوزه تخصصی هم، که برخی از آنان از دوستان عزیز بنده هستند، به دل نگیرند و ناراحت نشوند. اگر از خودمان انتقاد نکنیم و خطاها را نپذیریم، مسیر پیشرفت را برای خودمان مسدود کرده‌ایم.
