حسین امیرعبداللهیان در این نشست گفت: حضور وزرای امور خارجه و نمایندگان عالی‌رتبه کشورهای همسایه افغانستان در تهران را خیرمقدم می‌گویم و امیدوارم این اجلاس بتواند اراده همه کشورهای شرکت‌کننده برای ایفای نقشی سازنده به نفع مردم افغانستان و منطقه را محقق نماید.

وی با بیان اینکه این اجلاس دومین دور از ابتکاری است که برادران عزیزمان در پاکستان آغاز و اولین دور آن را به‌صورت مجازی برگزار کردند، اظهار داشت: منویات و اراده کشورها در بیانیه آن نشست به‌خوبی انعکاس یافت و امیدوارم بتوانیم در دور تهران تصویری روشن‌تر از واقعیات افغانستان و انتظارات کشورهای همسایه که بیشترین تأثیر را از تحولات آن کشور متحمل می‌شوند، ترسیم و نقشه راهی برای گام‌های بعدی تدوین نماییم.

امیرعبداللهیان افزود: کشورهای همسایه افغانستان در صورت حفظ و تقویت اجماع می‌توانند نقش سازنده خود را در ایجاد همسویی میان گروه‌های سیاسی و قومی داخل افغانستان و در سطح نظام بین‌الملل ایفا کرده و به مدیریت بحران در این کشور کمک کند.

رییس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه تحقق این مسئله یکی از دستورکارهای نشست تهران است، عنوان کرد:‌ تضعیف یا بر هم خوردن این اجماع نتیجه‌ای جز ادامه آشفتگی و استمرار این بحران دیرپا که بیش از چهار دهه مردم افغانستان و کشورهای منطقه را رنج داده است، نخواهد داشت.

امیرعبداللهیان با اشاره به اهداف نشست دومین وزرای امور خارجه همسایگان افغانستان اظهار داشت: یکی از اهداف برگزاری این اجلاس در شرایط کنونی مرور نگرانی‌های موجود از وضعیت افغانستان و مشورت و رایزنی با دوستان منطقه‌ای درباره راه‌های برون‌رفت از وضعیت شکننده کنونی است.

وی با ارائه پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: من به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران پیشنهادهایی را مطرح می‌نمایم و امیدوارم این نشست بستری برای عبور از ارائه سخنرانی‌های صرفاً سیاسی به محملی برای طرح و بحث پیرامون راهکارهای عملی همکاری همه‌جانبه همسایگان به منظور تخفیف آلام مردم و پیشگیری از تهدیدات با منشأ افغانستان باشد.

رییس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه وضعیت و توازن قدرت در افغانستان دچار تحول شده است، خاطرنشان کرد: این تحول زمانی تثبیت شده و استمرار خواهد یافت که اقتضائات اجتماعی افغانستان را درک کرده و همسو با آن عمل کند. بر این اساس، ضرورت تشکیل دولتی فراگیر و با حضور و مشارکت مؤثر و پایدار همه گروه‌های قومی و مذهبی افغانستان از مسیر گفت‌وگوهای بین‌الافغانی با پشتیبانی و بدون مداخله بازیگران خارجی مورد تأکید جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.

به گفته امیرعبداللهیان، از کشورهای همسایه انتظار می‌رود از تمام نفوذ خود روی رهبران طالبان و سایر طرف‌های افغان برای تشویق هم‌پذیری و مشارکت جمعی در تشکیل دولت استفاده و این روند را تسهیل کنند.

وی در تشریح پیشنهاد دوم ایران ابراز داشت: گروه طالبان به‌عنوان جریان حاکم در افغانستان وظایف انکارناپذیری در تأمین امنیت و مبارزه با تروریسم، رعایت حقوق گروه‌های مختلف ازجمله زنان، تأمین ضروریات زندگی برای شهروندان افغانستان، پایان دادن به تضییع حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی، از میان بردن ریشه‌های بیجاشدگی و آوارگی و رعایت اصول بنیادین و پذیرفته‌شده حقوق بین‌الملل دارد که باید نسبت به آن‌ها اهتمام داشته باشد.

این دیپلمات عالی‌رتبه ادامه داد: ضروری است طالبان ضمن اتخاذ رویکردی دوستانه نسبت به همسایگان خود، اقدامات لازم را به‌منظور اطمینان بخشیدن نسبت به اینکه از قلمرو افغانستان هیچ تهدیدی علیه همسایگان وجود نخواهد داشت، به عمل آورد.

امیرعبداللهیان با بیان اینکه مردم افغانستان نیازمند کمک‌های فوری بشردوستانه شامل، غذا، دارو و واکسن برای مقابله با کووید ۱۹ هستند، عنوان کرد: توجه به این نکته که توزیع کمک‌ها باید به‌گونه‌ای انجام شود که مردم به شکل منصفانه‌ای از آن بهره‌مند شوند، نیازمند سازوکاری منسجم است. با توجه به ضیق وقت و فوریت اقدام، پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران فعال کردن «برنامه اکو برای حمایت از افغانستان» است.

وی با اشاره به ضرورت مبارزه با تروریسم یادآور شد: به‌منظور مبارزه با جرائم سازمان‌یافته و اقدامات تروریستی با منشأ افغانستان، پیشنهاد می‌شود سازوکار همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی میان کشورهای منطقه با جدیت بیشتر و در فواصل کوتاه‌تر به تبادل اطلاعات و انجام هماهنگی میان کشورهای منطقه ازجمله همسایگان افغانستان بپردازد.

سرگئی لاوروف در سخنرانی مجازی خود افزود: روسیه از ایجاد صلح و ثبات در افغانستان حمایت می‌کند و این کشور باید از صفر شروع کرده و خرابی‌ها را جبران کند.

او وضعیت فعلی افغانستان را نتیجه حضور نظامی آمریکا در این کشور دانست و افزود:شرایط امروز افغانستان نتیجه طبیعی و فاجعه‌بار دو دهه کشورداری تحمیلی افغانستان بر اساس مدل ناتو-آمریکایی است.

وزیر  خارجه روسیه گفت: ما یک بار دیگر از کشورهای همسایه افغانستان درخواست می‌کنیم به نیروهای ناتو و آمریکا اجازه حضور نظامی در خاک کشورهایشان را ندهند، چرا که آن‌ها پس از خروج از افغانستان به دنبال لشکرکشی به این مناطق هستند.

شاه محمود قریشی با اشاره به تحولات اخیر افغانستان اظهار داشت: تحولات مهمی در ماه‌های اخیر در افغانستان رخ داد. در ماه آگوست یک انتقال قدرت بدون خون‌ریزی به وقوع پیوست و طالبان به قدرت رسید. در حال حاضر شاهد موج فراگیر پناهجویان هستیم.