غرب در حالی به‌دنبال تصویب قطعنامه‌ای تازه علیه ایران در شورای حکام است که ادعاهای آن بر پایه موضوعاتی است که در سال ۲۰۱۵ رسماً مختومه اعلام شد. تهران این اقدام را سیاسی‌کاری آشکار خوانده و هشدار داده که در صورت تصویب این قطعنامه، پاسخ قاطع و متناسبی ارائه خواهد داد.
رصدخبر | دیپلماسى؛ در آستانه نشست پیش‌روی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشورهای غربی با طراحی پیش‌نویس قطعنامه‌ای جدید، بار دیگر تلاش کرده‌اند پرونده‌ای را که در سال ۲۰۱۵ هم‌زمان با توافق برجام مختومه اعلام شده بود، علیه ایران احیا کنند. مقامات ایرانی هشدار داده‌اند که هرگونه اقدام سیاسی در این زمینه، با پاسخ متناسب و قاطع جمهوری اسلامی مواجه خواهد شد.
به گزارش ایرنا و به نقل از آسوشیتدپرس، سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) با همراهی آمریکا، پیش‌نویسی را تهیه کرده‌اند که برای نخستین بار طی دو دهه اخیر، ایران را به «عدم پایبندی به تعهدات پادمانی» متهم می‌کند.
متن اولیه این پیش‌نویس که به‌گفته آسوشیتدپرس رویت شده، ادعا دارد که ایران از سال ۲۰۱۹ تاکنون در همکاری کامل و به‌موقع با آژانس درباره مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در چند محل مشخص، کوتاهی کرده و این موضوع می‌تواند صلاحیت ارجاع به شورای امنیت سازمان ملل را پیدا کند.
این پیش‌نویس که هنوز در مرحله مشورت میان اعضای شورای حکام قرار دارد، بر مبنای گزارشی تنظیم شده که اخیراً رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، درباره برنامه هسته‌ای ایران منتشر کرده است؛ گزارشی که با اعتراض رسمی تهران مواجه شده و مقام‌های ایرانی آن را «انحراف از مأموریت فنی و بی‌طرفانه آژانس» توصیف کرده‌اند.
نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در وین، در یادداشتی رسمی به آژانس، ضمن رد کلیه اتهامات مطرح‌شده تأکید کرده است که هیچ فعالیت هسته‌ای اعلام‌نشده‌ای در ایران وجود ندارد و برنامه هسته‌ای کشور کاملاً شفاف و تحت نظارت آژانس است.
در این یادداشت آمده است: «محتوا، لحن و دامنه گزارش مدیرکل، به‌شدت محل ایراد بوده و انتشار آن در شرایط حساس کنونی، زمینه‌ساز فضاسازی سیاسی برخی کشورها برای تصویب قطعنامه‌ای جدید علیه ایران است.»
بر اساس ادعای مطرح‌شده در پیش‌نویس، «قصورهای متعدد ایران از سال ۲۰۱۹ در پایبندی به تعهدات خود در زمینه همکاری کامل و به‌موقع با آژانس، مصداق عدم پایبندی به توافق‌نامه پادمان است» و «ناتوانی آژانس در ارائه تضمین درباره ماهیت کاملاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران، پرسش‌هایی را برمی‌انگیزد که در صلاحیت شورای امنیت قرار دارد.»
این پیش‌نویس همچنین از مدیرکل آژانس می‌خواهد که «به تلاش‌های خود برای اجرای این قطعنامه و قطعنامه‌های قبلی ادامه دهد و گزارشی از تحولات آینده ارائه کند.»
در واکنش به این تحرکات، کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، هشدار داده است که در صورت تداوم روند سیاسی در شورای حکام، ایران تصمیمات جدیدی درباره سطح فعالیت‌های هسته‌ای خود و همکاری با آژانس اتخاذ خواهد کرد.
او در گفت‌وگویی اظهار داشت: «اگر طرف مقابل در هفته آینده اقدام خاصی انجام دهد، جمهوری اسلامی ایران نیز بدون تردید پاسخ متناسب و قاطع خود را خواهد داد.»
غریب‌آبادی با انتقاد از رویکردهای سیاسی آژانس گفت: «ادعاهای مطرح‌شده درباره ایران مربوط به بیش از دو دهه پیش است و مشابه این موارد در پرونده کشورهای دیگر مختومه شده است. احیای چنین پرونده‌ای علیه ایران، صرفاً با هدف فشار سیاسی انجام می‌شود.»
به گفته او، انتشار گزارش اخیر گروسی عملاً خوراک لازم را برای سوءاستفاده سیاسی برخی کشورها فراهم کرده و می‌تواند مسیر همکاری فعلی ایران با آژانس را با مشکل مواجه کند.
معاون وزیر خارجه همچنین در دیدار با سفرای ۱۷ کشور عضو شورای حکام و همچنین سفرای پنج کشور روسیه، چین، آلمان، فرانسه و انگلیس، مواضع ایران درباره گزارش مدیرکل آژانس و نشست آتی شورای حکام را تشریح کرد و هشدار داد که «هرگونه اقدام سیاست‌زده می‌تواند بر روند همکاری‌ها تأثیر منفی بگذارد.»
تحلیلگران نیز معتقدند بسیاری از ادعاهای مطرح‌شده در این پیش‌نویس، همان موضوعاتی هستند که پیش‌تر در قالب پرونده موسوم به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران (PMD) بررسی شده و در سال ۲۰۱۵ پس از ارزیابی‌های فنی، با تصویب قطعنامه شورای حکام، رسماً مختومه اعلام شده بود.
جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد که همواره به تعهدات خود در چارچوب معاهده عدم اشاعه (NPT) و موافقت‌نامه جامع پادمان پایبند بوده و تلاش برای احیای پرونده‌های مختومه و بهره‌برداری سیاسی از ظرفیت‌های آژانس، اقدامی مردود و تنش‌زا خواهد بود.
غریب‌آبادی در پایان هشدار داده است: «ما به کشورهای اروپایی اعلام کرده‌ایم که در صورت تصویب چنین قطعنامه‌ای، پاسخ ایران بسیار جدی و قاطع خواهد بود و طرف مقابل باید مسئولیت پیامدهای آن را بپذیرد.»
