رصد خبر| جامعه ایران دچار نوعی بی هنجاری است. این را دکتر یونس نوربخش استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در یادداشتی نوشته است.
طی هفته های گذشته شاهد اعتراضات و گاه اغتشاشات در کشور بودیم. همه این رویدادها از یک حادثه شروع شد و به سرعت شعله ور گردید. هسته اصلی معترضان و یا بهتر است بگوییم پیشتازان آن، جوانان و نوجوانان بودند و در این میان شمار دختران بیشتر بود. در اینجا قصد تحلیل این حادثه از بعد سیاسی ، اجتماعی و حتی بین المللی نیست . اینکه جریانات و گروهک ها تلاش کردند سوار بر ماجرا شوند و بنزین روی آن بریزند واضح است. اما این واقعه ویژگی هایی از جامعه ایران را نشان می دهد که «نادیده » گرفته شده است. بنابراین باید این حادثه را از جنبه نشانه شناسی تغییرات و جنبش های فرهنگی و اجتماعی ایران نیز نگریست.
۱. جامعه ایران آن یکدستی فرهنگی دهه های گذشته را ندارد. فرهنگ غالب، با چالش مواجه است. بخشی از جامعه نگرش ها و ارزشهای دیگری دارد بلکه گاه در تضاد با جریان غالب است.
۲. این تغییر در نگرش ها و ارزش‌ها در بین بخش قابل توجهی از زنان و جوانان جدی تر شده و تا حدی در حال تبدیل شدن به یک جنبش اجتماعی است. آنها اصرار دارند با این جنبش، دیده شوند و به حساب آیند.از این تفاوت بعضی از جامعه شناسان با عنوان شکاف نسلی یاد کرده اند ولی به نطر می رسد موضوع فراتر از شکاف نسلی و بلکه نوعی جنبش استقلال خواهی جوانان است.
۳. این گروه اجتماعی از زنان و جوانان چند ویژگی دارند: الف: سلطه سنتی خانواده را بر نمی تابند. ب : برای جوان استقلال قائل هستند و بر خلاف نسل های پیشین دوران جوانی را به عنوان یک دوره مستقل، معنادار و باهویت می بینند نه دوران گذار . آنها برای خود حقوقی قائل هستند و نمی خواهند بزرگترها( نسل پیشین) برای آنها تصمیم بگیرند .ج: آنها سازمان‌های آموزش رسمی را ناکارآمد می دانند و آینده خود را در مدرسه و دانشگاه نمی بینند. آنها پرورش یافته شبکه های اجتماعی و دنیای مجازی هستند. آنها به دلیل زیست در فضای مجازی به نوعی دچار انزوای اجتماعی شده اند و خود را در حاشیه جامعه یافته اند و تلاش
می کنند یا دنیای حقیقی را مطابق خود تغییر دهند و یا دنیای حقیقی جایی برای آنها باز کند.
۴. جامعه ایران با گسترش وضعیت آنومیک (بی هنجاری)مواجه است و این وضعیت در بین جوانان و دختران شدت بیشتری دارد . هرچند اکثریت آنها نمی خواهند علیه وضعیت موجود شورش کنند ولی بحران های ارزشی و اجتماعی برخی از آنها را تا آستانه شورش هم کشانده است.
۵. بخشی از گروه جوانان و زنان نقش های سنتی را نمی پذیرند و بازتعریف آنها را خواهانند.
۶. علت خشم آنها چند احساس و ادراک اجتماعی است: احساس عدم رضایت از وضعیت موجود، احساس ناکارآمدی سیستم اجرایی و اداری کشور و احساس عدم اعتماد به نظام تصمیم گیری و مدیریتی .
گفتگو با این نسل، توجه به درخواست های آنها، و توجه به آنها به عنوان کنشگران فعال، رویکردی است که می بایست در مطالعات حوزه جوانان و زنان جایگزین نگاه آسیب شناسی شود .
منبع: اطلاعات
