رصد خبر | «ماریو تاران سالازار» نظامی بولیویایی که «ارنستو چه‌گوارا» چریک اسطوره‌ای امریکای لاتین را در سال ۱۹۶۷ اعدام کرد، روز گذشته در ۸۰ سالگی درگذشت.
به نوشته رسانه های امریکای لاتین، سالازار که به صورت ناشناس زندگی می کرد، روز پنجشنبه به وقت محلی – جمعه به وقت تهران – بر اثر بیماری سرطان پروستات در «سانتا کروز د لا سیرا» بولیوی از دنیا رفت.
او کسی بود که «ارنستو چه‌گوارا» مبارز معروف آمریکای لاتین را پس از دستگیری در دهکده «هیگرا» در قلب جنگل‌های کوهستانی بولیوی تیرباران کرد تا جهان برای همیشه یکی از معروفترین مبارزان ضد امپریالیسم را از دست بدهد.
چه‌گوارا اهل آرژانتین و تحصیل کرده رشته پزشکی، از همراهان و دوستان نزدیک «فیدل کاسترو» در جریان مبارزه علیه رژیم دیکتاتوری باتیستا بود و پس از پیروزی انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹ میلادی، مسئولیت هایی همچون ریاست بانک مرکزی و سپس، وزارت صنایع کوبا را بر عهده گرفت و در آنها، اصلاحات بنیادینی را به نفع عامه مردم آغاز کرد.
با این حال، اختلاف نظر در اجرای برنامه ها و نیز، میل او به نجات ملت‌های تحت ستم از یوغ امپریالیسم امریکا موجب شد مسئولیت‌های رسمی را کنار گذاشته و نبردهای چریکی را ابتدا در کنگو در قاره افریقا و سپس، بولیوی در امریکای جنوبی آغاز کند.
مبارزات مسلحانه و چریکی چه گوارا در بولیوی از یکسو، با حمایت کشاورزان و روستاییان همراه نشد و از سوی دیگر، نیروهای نظامی بولیوی و امریکا در اقدامی مشترک، عملیات سنگینی را برای دستگیری و نابودی او آغاز کرده بودند.
این وضعیت موجب شد تا چه گوارا و همرزمانش در شرایطی بسیار سخت در مناطق دورافتاده و کوهستانی بولیوی به نبردهای ضدامپریالیستی خود ادامه دهند.
در چنین شرایطی، او در ۸ اکتبر ۱۹۶۷ میلادی – ۵۵ سال پیش- در حالی که بشدت زخمی و بیمار بود، از سوی گروهی از نظامیان بولیوی دستگیر شد.
در شرایطی که روستاییان بولیوی، چه‌گوارا و شخصیت او را نمی شناختند، نظامیان او را به مدرسه‌ای متروک در دهکده کوچک «هیگرا» در منطقه کوهستانی آند منتقل کردند و یک روز بعد، سالازار با شلیک گلوله در یکی از کلاسهای درس به زندگی این قهرمان افسانه ای پایان داد.
به گفته شاهدان، چه‌گوارا در آن زمان گروهی از چریک ها را با تجهیزات نظامی اندک، فاقد تجربه لازم در نبردها و در حالی که بسیار گرسنه بودند، هدایت می کرد، در حالی که یک ارتش حرفه ای با حمایت امریکا و ماموران سازمانهای امنیتی به دنبال او بودند.
او در شرایطی دستگیر و تیرباران شد که بولیوی بتدریج در حال شناخت این قهرمان افسانه ای و آماده شدن برای دوره جدیدی از مبارزات ضدامپریالیستی در امریکای لاتین بود اما با مرگ او، شعله این مبارزات به سرعت خاموش شد.
به این ترتیب، چه گوارا که آرزوی آزادی ملت های تحت ستم را از یوغ امپریالیسم امریکا داشت، پیش از آنکه شاهد قیام سراسری آنها در بولیوی و جهان باشد، در ۳۹ سالگی از دنیا رفت.
پیکر سرد و بی جان او با چشمانی باز و سینه ای عریان یک روز بعد در روستای «وایه گرانده» (دره بزرگ) بولیوی در معرض دید عموم قرار گرفت. مردم محل با تعجب، او را تماشا می کردند. در همان زمان، «مارک هوتن» گزارشگر خبرگزاری فرانسه از آن صحنه عکس گرفت تا جهان از مرگ یک افسانه باخبر شود.
سالازار گفته است که همیشه چه‌گوارا را با آن چشم های آبی و درشتی که م درخشیدند، به یاد م آورد.
او صحنه اعدام چه گوارا را چنین توصیف کرده بود: «اسلحه در دستم بود ولی می ترسیدم او هر لحظه آن را از من بگیرد. احساس سرگیجه داشتم. چه گوارا به من گفت: «آرام باش و درست شلیک کن. تو می خواهی یک مرد را بکشی.» به همین خاطر، یک گام عقب گذاشتم، به سمت آستانه در رفتم، چشمانم را بستم و شلیک کردم.
سالازار که مدت ۳۰ سال در ارتش خدمت کرد، پس از آن حادثه، دیگر هرگز چیزی در این زمینه در انظار عمومی نگفت و حتی کار به جایی رسید که بارها گفت کسی که چه گوارا را اعدام کرد، او نبوده بلکه فردی با اسم و فامیل مشابه او بوده است.
سالازار هنگام شلیک به چه‌گوارا ۲۵ سال داشت و سنگر به سنگر با یکدیگر در اطراف هیگرا با یکدیگر جنگیده بودند. همانطور که در آخرین تصویر قبل از اعدام دیده می شود، یکی (چه گوارا) زخمی، ژنده پوش و ناشناس بود و دیگری (سالازار)، دارای لباس نظامی و مسلح.
سازمان جاسوسی امریکا (سیا) می خواست چه‌گوارا زنده دستگیر شود، اما «رنه بارینتوس» رییس جمهوری ضد کمونیست وقت بولیوی دستور داد او را بلافاصله و بدون انجام محاکمه تیرباران کنند.
روز اعدام او، دوشنبه، نهم اکتبر ۱۹۶۷ میلادی – ۱۷ مهر ۱۳۴۶ – ثبت شده است. چه‌گوارا پیش از آن در درگیری های این منطقه کوهستانی از ناحیه زانو تیر خورده بود.
