اصغر فرهادی پس از دریافت جایزه در کن و یا در مصاحبه های مختلف آنچه که اپوزیسیون می خواست را نگفت و حرفهایش با آنچه که درون ایران برخی جناح ها انتظار داشتند تفاوت می کرد.
بخشی از گزارش روزنامه سازندگی را در این باره می خوانیم:
کن امسال یک نکته مهم داشت؛ اصغر فرهادی زیر تیغ نقادانی رفت که از او انتظاری بیشتر از طعنه و کنایه ای هنری داشتند. بعد از انتشار مصاحبه هالیوود ریپورتر که بعضی واژه های آن متن مورد ببحث قرار گرفت.
ولی ماجرا این بود که رسانه های خارج از کشور از کسی مثل فرهادی انتظار داشتند تبدیل شود به صدایی واضح و شفاف، کسی مثل جعفر پناهی یا محمد رسول اف. انتظار داشتند بگوید در شرایط سخت زندگی می کند و فیلمش بازتابی از وضع فجیع مردم ایران است. که در ایران آزاد نیست ؛ که ایران سخت گرفتار است.
فرهادی اپوزیسیون نیست. قهرمان نیروهای مبارز سیاسی نیست. واسلاو هاول هم نیست.
او کارگردانی است که در دل مناسبات اقتصادی فرهنگی ایران و جهان کار می کند؛ گهگاه بیانیه هم امضا می کند و گاهی هم تند می رود اما لحن فیلم هایش متفاوت است. با آن متن های کوتاه و صریح که گاه تندند و صریح.
یک بار در “فروشنده” وارد بازی استعاره و ایهام شد و نتیجه اش واکنش منفی منتقدان و تماشاگران ایرانی بود. آن روزها خانه ای در آستانه فروپاشی را ایران فرض کردند و جمله یک بازیگر را که می گفت “باید اینجا رو خراب کرد و از نو ساخت” را حرف کارگردان.
نتیجه این رویکرد یک اسکار برای فراهدی بود ولی تماشاگران داخلی و دوستدارانش چندان به او روی خوش نشان ندادند. چرا؟ چون از او چیزی بیشتر از این تعابیر می خواستند و این تعابیر را ساده می دانستند.
فرهادی را با “جدایی نادر از سیمین” به یاد بیاوریم بهتر است یا “فروشنده“؟ کدامیک راه درست تری است؟ کدام درام بهتری دارد؟ فیلم ساختن یعنی پرداختن به درام نه ادای درام درآوردن. فیلم های فرهادی را می شود بابت تکراری بودن نقد کرد اما نقد انگیزه همان کاری است که فاشیست ها می کنند. فرهادی کارگردانی است که فیلم می سازد و با سرمایه سر و کار دارد، آدمی است متعلق به سینما و سینما فرق دارد با بیانیه نوشتن. فرهادی فیلمساز از فرهادی مبارز؛ از فرهادی بیانیه نویس بهتر و موفق تر است. از او انتظار فیلم سازی داشته باشیم نه قهرمان بودن؛ ما قهرمان می خواهیم تا نابودش کنیم. بگذاریم فرهادی همین فیلمسازی باشد که بشود درباره زیبایی شناسی اثرش ؛ درباره کارگردانی و بازیگری و نگاهش به درام حرف زد. ما مبارز سیاسی کم نداریم اما هنرمند چرا.
