رصد خبر | مذاکرات میان نمایندگان ایران و ایالات متحده درباره برنامه هسته‌ای ایران قرار است روز شنبه ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ (۱۲ آوریل ۲۰۲۵) در عمان برگزار شود. این گفت‌وگوها که با اظهارات مقامات دو طرف همراه بوده، در صدر اخبار رسانه‌های جهان است.
رئیس هیات ایرانی در این مذاکرات سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه است و در طرف مقابل، استیو ویتکاف فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در خاورمیانه هدایت تیم را به عهده خواهد داشت.
در ساعات پایانی انتظار برای شروع این مذاکرات، هریک از مقام‌های ذو کشور اظهارنظرهایی داشتند که گاه پاسخ به دیگری بوده است.
مارکو روبیو: امیدواریم گفت‌وگوها به صلح منجر شود
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز پنج‌شنبه ۲۱ فروردین (۱۰ آوریل) در جلسه کابینه دولت به ریاست دونالد ترامپ اعلام کرد که گفت‌وگوهای مستقیمی میان استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، و یک مقام ایرانی در عمان برگزار خواهد شد. وی اظهار داشت: «امیدواریم این مذاکرات به صلح منتهی شود. ما به‌صراحت گفته‌ایم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت و فکر می‌کنم این موضع‌گیری زمینه‌ساز این نشست بوده است.» روبیو این گفت‌وگوها را فرصتی برای پیشبرد دیپلماسی دانست و نسبت به نتایج آن ابراز خوش‌بینی کرد.
علی شمخانی: تهدید به اخراج بازرسان آژانس
علی شمخانی، مشاور سیاسی رهبر معظم انقلاب، روز پنج‌شنبه ۲۱ فروردین در واکنش به تهدیدات نظامی آمریکا هشدار داد که در صورت حمله نظامی، ایران می‌تواند بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اخراج کرده و همکاری با این نهاد را قطع کند. وی افزود: «انتقال مواد غنی‌شده به مکان‌های امن و نامشخص نیز می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.» این اظهارات بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهانی داشت و به‌عنوان نشانه‌ای از تشدید تنش تلقی شد.
تامی بروس: گفت‌وگوها در مرحله مقدماتی است
تامی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، توضیح داد که مذاکرات عمان هنوز در مرحله مقدماتی قرار دارد. او گفت: «پیش‌بینی من این است که اتفاقات روز شنبه تعیین خواهد کرد آیا گفت‌وگوهای بیشتری انجام خواهد شد یا خیر.» بروس در واکنش به تهدیدات مقامات ایرانی مبنی بر اخراج بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این اقدام را «اشتباه محاسباتی» و مغایر با ادعاهای ایران درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش توصیف کرد. وی افزود: «ایران تنها کشوری است که اورانیوم را تا این سطح بالا غنی‌سازی می‌کند بدون داشتن سلاح هسته‌ای.»
اسماعیل بقائی: آزمونی برای سنجش نیت آمریکا
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در پستی در شبکه ایکس اعلام کرد که گفت‌وگوهای روز شنبه در عمان آزمونی برای سنجش نیت و جدیت آمریکا خواهد بود. او نوشت: «ما با حسن نیت و هوشیاری کامل به دیپلماسی فرصت واقعی می‌دهیم. آمریکا باید این تصمیم را که علی‌رغم هیاهوهای خصمانه آنها اتخاذ شده، قدر بداند.» بقائی تأکید کرد که ایران بدون پیش‌داوری یا پیش‌بینی، نیت طرف مقابل را ارزیابی خواهد کرد و اقدامات بعدی را متناسب با آن تنظیم می‌کند.
علی‌اکبر صالحی: عمان می‌تواند پایه‌گذار صلح باشد
علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه پیشین ایران و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، در شبکه ایکس نوشت: «مسقط دلالت بر محل تولد دارد. ۱۳ سال پیش در زمان خدمتم در وزارت خارجه، در همین شهر گفت‌وگوهای پیشابرجامی با آمریکا آغاز شد.» او با ابراز امیدواری نسبت به مذاکرات عمان، افزود: «در سیاست پیش‌بینی نه ممکن است و نه مطلوب، اما ما همواره با دست پر از مسقط بازگشتیم. امید که این شهر پایه‌گذار بهاری دائمی در خاورمیانه شود.»
ادعای مقام ناشناس آمریکایی: مذاکرات مستقیم در یک اتاق
یک مقام آمریکایی آگاه از برنامه‌ریزی مذاکرات در گفت‌وگو با رویترز مدعی شد: «دو هیئت در یک اتاق حضور خواهند داشت.» این اظهارات در حالی مطرح شد که ایران تأکید کرده بود گفت‌وگوها به‌صورت غیرمستقیم و با میانجی‌گری عمان انجام خواهد شد. این مقام مذاکرات را «اولین گام مثبت» برای سنجش جدیت ایران در مسیر دیپلماسی توصیف کرد، اما از ارائه جزئیات بیشتر درباره تنظیمات مذاکرات خودداری کرد.
تحلیل و چشم‌انداز مذاکرات منابع آگاه به پایگاه خبری اکسیوس گزارش داده‌اند که ایران ممکن است در این گفت‌وگوها پیشنهاد یک توافق موقت هسته‌ای را مطرح کند که شامل تعلیق بخشی از فعالیت‌های غنی‌سازی، رقیق‌سازی ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی و افزایش دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات هسته‌ای باشد.
این سایت به نقل از افرادی که آنها را « برخی کارشناسان» مدعی شد که این اقدامات تنها زمان‌بندی برنامه هسته‌ای ایران را به‌طور محدود به تأخیر می‌اندازد و ممکن است به‌عنوان تلاشی برای وقت‌کشی تلقی شود. از سوی دیگر، ایران احتمالاً خواستار توقف فشارهای اقتصادی آمریکا خواهد بود، موضوعی که هنوز مشخص نیست آیا با موافقت آمریکا روبه‌رو خواهد شد یا خیر.
اختیارات کامل عراقچی در مذاکره با آمریکا
علی شمخانی یک روز پس از پیامی که در شبکه ایکس نوشت و برای آمریکا خط و نشان کشید؛ پیامی دیگر در این شبکه اجتماعی منتشر کرد. این بار او از «اختیارات کامل» عباس عراقچی گفت.
شمخانی نشت: وزیر خارجه ایران با اختیارات کامل برای مذاکره غیرمستقیم با آمریکا راهی عمان است. تهران به دور از نمایش و لفاظی مقابل دوربین ها بدنبال توافق واقعی و عادلانه است، پیشنهادات مهم و قابل اجرا آماده است؛ اگر واشنگتن با صداقت و اراده توافق وارد شود،مسیر توافق روشن و هموار خواهد بود.
تخت‌روانچی: اگر آمریکا تهدید را کنار بگذارد فرصت خوبی برای مذاکره وجود دارد
معاون سیاسی وزیر خارجه در نشستی با اندیشمندان صربستان اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران همانند گذشته و در راستای سیاست تعامل، آماده گفت‌وگو درخصوص برنامه صلح آمیز هسته‌ای است و در طول چند ماه گذشته با چین، روسیه و ۳ کشور اروپایی گفتگو کرده است.
وی با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم در موضوع هسته‌ای بین ایران و آمریکا در مسقط گفت: اگر طرف آمریکایی موضوعات و خواسته‌های غیر مرتبط مطرح نکند و تهدید و ارعاب را کنار بگذارد، امکان خوبی برای دستیابی به توافق وجود دارد. جمهوری اسلامی ایران معتقد به گفت‌وگو و تعامل در سایه احترام متقابل است و هرگونه قلدری و زورگویی از نظر ما مردود است.
بیشتر بخوانید:
تاجری در لباس یک دیپلمات؛ استیو ویتکاف کیست؟
تسنیم: مذاکرات ایران و آمریکا با واسطه وزیر خارجه عمان انجام می‌شود
آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان: گامی حساس در دیپلماسی هسته‌ای
وزیر انرژی آمریکا: می‌توانیم صادرات نفت ایران را متوقف کنیم
کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا ساعاتی پیش از شروع مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا ادعا کرد که این کشور می‌تواند صادرات نفت ایران را متوقف کند.
وزیر انرژی آمریکا در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه واشنگتن چگونه می‌تواند سیاست فشار حداکثری خود را بر تهران اعمال کند؟ مدعی شد: این هدف در واقع کاملاً شدنی است. رئیس جمهور آمریکا در واقع، این کار را در دوره اول ریاست جمهوری خود انجام داد. «ما می‌توانیم کشتی‌هایی را که از ایران خارج می‌شوند، دنبال کنیم. ما می‌دانیم که آنها کجا می‌روند. ما می‌توانیم صادرات نفت ایران را متوقف کنیم.»
وزیر انرژی دولت ترامپ در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا آمریکا مستقیماً کشتی‌های ایرانی را در دریا متوقف خواهد کرد؟ گفت: «من در مورد روش خاص چگونگی انجام این کار صحبت نخواهم کرد.» او در عین حال مدعی شد: «اما آیا می‌توانیم ایران را تحت فشار قرار دهیم؟ ۱۰۰ درصد.»
وزیر انرژی آمریکا مدعی شد: «در کوتاه‌مدت، به دلیل قدرت تولید انرژی آمریکا و روابط ما با متحدانمان، ما تحریم‌ها را تشدید خواهیم کرد و توانایی ایران برای صادرات نفت را محدود خواهیم کرد. ما از اقتصاد شروع خواهیم کرد، از مذاکرات شروع خواهیم کرد، امیدواریم که این اقدامات کافی باشد. اما در نهایت، هیچ ایران مسلح به سلاح هسته‌ای وجود نخواهد داشت.»
