رصد خبر | تحولات قفقاز ، کریدور زنگه‌زور و جاه‌طلبی‌های باکو از جمله محورهای تحلیل‌های مطبوعات ایران در شماره دوشنبه ۱۰ مهر است. روزنامه‌های امروز به منافع مشترک نفتی ایران و آمریکا و ادعای نفوذ تهران در واشنگتن هم پرداخته‌اند.
دنیای اقتصاد ثبت علامت تجاری اپل و آمازون در روزنامه رسمی را بررسی کرده که آیا به معنای ورود غول‌های سلیکون ولی در تهران است، هم‌میهن در گزارشی به ارزیابی ایمیلهای درز شده از دیپلمات‌های ایران و ادعای نفوذ تهران در واشنگتن پرداخته و از میانجی خوب و بد سخن گفته است. این روزنامه گفت‌وگویی هم با یک کارشناس ترک دارد که گفته ایران از ترکیه در کریدور زنگه‌زور جامانده است.
سرمقاله آرمان ملی به جاه‌طلبی های باکو اختصاص دارد و گفته که ایران در این زمینه هوشیار است هرچند که به اعتقاد برخی در زمینه جنوب ارمنستان منفعلانه عمل کرده است.
اعتماد در یادداشتی مزایای ایران در ترانزیت بین‌المللی را برشمرده و به اردوغان گفته که دالان دیگری نیاز نیست. روزنامه شرق هم در تحلیلی از منافع مشترک تهران و واشنگتن در عرضه نفت به بازارهای بین‌المللی گفته است.
چکیده این مطالب به همراه لینک اصلی یادداشت‌ها و گزارش‌ها را می‌خوانید.
«اپل» و «آمازون» در راه ایران؟
بازار شایعات داغ است؛ دو آگهی ثبت علامت تجاری منتشرشده در روزنامه رسمی کشور باعث شد که بازار تحلیل‌های بی‌پایه داغ شود؛ از ورود شرکت‌های سیلیکون‌ولی به ایران تا گشایش سیاسی در روابط تهران و واشنگتن. اما واقعیت این است که یک وکیل با اهداف بیزینسی شخصی اقدام به این کارکرده است؛ در واقع دریافت حق‌الوکاله دلاری برای ابطال علائم تجاری اپل و آمازون در ایران باعث شده است که همه تصور کنند اتفاقاتی در راه است؛ درحالی‌که جز یک حرکت فردی، تحول جدیدی در زمینه ورود این برندها رخ نداده است.
در واقع این نوع ثبت برند در روزنامه رسمی صرفا جنبه بیزینسی برای وکلای مربوطه دارد و فاقد ارزش اقتصادی و سیاسی است و به همین دلیل نمی‌توان صرف ثبت علامت تجاری را به منزله فعالیت چنین شرکت‌هایی قلمداد کرد.
دنیای اقتصاد
محک ادعای نفوذ دولت ایران در آمریکا
هفته گذشته شبکه تلویزیونی «ایران‌اینترنشنال» و نشریه آمریکایی «سمافور» در گزارشی مشترک مدعی شدند که برخی افراد توسط وزارت امور خارجه ایران با هدف نفوذ در دولت آمریکا استخدام شده بودند. این گزارش افزوده که سه تن از این افراد، یعنی علی واعظ و دینا اسفندیاری، پژوهشگران گروه بین‌المللی بحران و آرین طباطبایی، ریاست دفتر معاون وزارت دفاع آمریکا در امور عملیات ویژه و مناقشه‌های کم‌شدت، دستیاران رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت امور خارجه در امور ایران هستند و به همین دلیل مدعی شده‌بود که ایران با تشکیل گروهی از پژوهشگران در دستگاه سیاست خارجی آمریکا نفوذ کرده‌است.
تحلیلگران در مورد ادعای «نفوذ» دولت ایران در آمریکا با استفاده از این پژوهشگران اظهار تردید می‌کنند و معتقدند که همکاری با پژوهشگران و اساتید دانشگاه برای تسهیل مذاکرات یا بهبود روابط دو کشور الزاماً به‌معنای نفوذ یا جاسوسی در یک کشور دیگر نیست.
خبرنگار شبکه تلویزیونی ایران‌اینترنشنال، مدعی شده‌است که گزارش منتشرشده توسط این شبکه پس از بررسی «هزاران ایمیل» از میان مکاتبات میان پژوهشگران ایرانی‌تبار و دیپلمات‌های ایرانی تهیه شده‌است. این رسانه مشخص نکرده‌است که ایمیلهای مذکور از چه طریقی در اختیار آنان قرار گرفته‌است. با این حال هیچ‌یک از افرادی که از آنها در این گزارش نام برده‌شده‌است، اصالت این ای‌میل‌ها را تکذیب نکرده‌اند و وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران اظهارنظری در مورد این ای‌میل‌ها نکرده‌است. افرادی مانند علی واعظ، پژوهشگر گروه بین‌المللی بحران که بعد از انتشار این گزارش بدون اینکه تردیدی در مورد اصالت این ای‌میل‌ها بیان کند، برداشتی را که در گزارش از محتوای این ای‌میل‌ها بیان شده‌است، زیر سوال برده‌است.
آدرس ایمیل دیپلمات‌های ایرانی که در این مکاتبات مخاطب قرار گرفته‌اند، از ایمیلهای اداری وزارت امورخارجه نیست بلکه آدرس ایمیلهای ساخته‌شده بر روی سرویس‌های رایگان عمومی مانند جی‌میل و یاهومیل است. در چند ای‌میلی که تصاویر آن توسط شبکه ایران‌اینترنشنال منتشر شده‌است، نام یکی از دیپلمات‌های ایرانی در همه مکاتبات به عنوان فرستنده، دریافت‌کننده اصلی و یا دریافت‌کننده رونوشت تکرار شده‌است. به همین سبب به نظر می‌رسد که درز کردن این ای‌میل‌ها از طریق هک شدن حساب کاربری این دیپلمات خاص اتفاق افتاده‌باشد.
هم‌میهن
ایران از ترکیه در کریدور زنگه‌زور جا ماند
پروژه زنگزور بسیار مهم است؛ هم برای ما در آذربایجان و هم در ترکیه. چون کریدور شرق-غرب برای ترانزیت کالا از چین به ترکیه و اروپا و بالعکس است. این هم خیلی دیر شد. اگر ایران در سه سال گذشته به جای تهدید مثلاً در این پروژه سهیم می‌شد، حتی یک دالان موازی از ایران و ارمنستان کشیده می‌شد، این دالان برای ایران هم خیلی مهم می‌بود. ایران متأسفانه این کار را نکرد و گمان کرد این کار باعث می‌شود ارتباط ما با اروپا و روسیه از طریق خاک ارمنستان قطع شود. اولاً که این کریدور قطع نمی‌کند و دوم اینکه، وقتی به آمارهای گمرکی ایران نگاه می‌کنیم، ۵۷ درصد صادرات ایران به روسیه از طریق خاک آذربایجان است، ۴۲ درصد از طریق دریای خزر، بخش عمده‌ای از صادرات کالا با کشتی‌های آذربایجان انجام می‌شود. نهایتاً یک درصد صادرات ایران به روسیه از طریق ارمنستان است و صادرات روسیه به ایران صفر درصد از این مسیر است. الان برای ایران خیلی دیر شده. کاش ایران دو سه سال قبل همکاری می‌کرد و یک دالان هم از ایران باز می‌شد.
دالغا خاتین‌اوغلو – هم‌میهن
دولت جمهوری آذربایجان منافع خود را می‌شناسد
دولت آذربایجان می‌خواهد یک مرز تاریخی بین ایران و ارمنستان را به بهانه اینکه می‌خواهد به نخجوان دسترسی داشته باشد از بین ببرد. در حالی که از مناطق بالاتر یا مانند سه دهه گذشته از طریق ایران می‌تواند به نخجوان دسترسی داشته باشد.
در همین رابطه ایران هم اقدامات دیپلماتیک و هم اقدامات حقوق بین‌الملل و هم اقدام نظالمی را در سبد خود دارد.
جمهوری آذربایجان منافع خود را می‌شناسد و می‌داند که نباید در این شرایط با همسایه‌ای مانند ایران درگیر شود.
احتمال حمله ارتش جمهوری آذربایجان به استان سیونیک وجود دارد اما این احتمال خیلی اندک است ودر صورت حمله، قطعا باکو با اقدام دیپلماتیک، حقوقی و نظامی ایران روبرو خواهد شد. این تغییر موازنه ممکن است به لحاظ سیاسی مشکل‌ساز شود زیرا بعید نیست جمهوری آذربایجان بخواهد به جاه‌طلبی خود ادامه دهد که تداوم آن ممکن است به مناطق جنوبی ارمنستان و مرز با ایران برسد.
برخی کارشناسان این حوزه معتقدند که تهران در رابطه با این منطقه بحرانی منفعلانه وارد شده و حتی به نوعی امور را به روسیه واگذار کرده است.
حسن بهشتی‌پور – آرمان ملی
آقای اردوغان! دالان جدید لازم نیست
اردوغان رییس‌جمهور ترکیه روز چهارم مهر ماه ۱۴۰۲ گفت: «اگر ارمنستان راه را برای [دالان زنگزور] هموار نکند، از ایران عبور خواهد کرد.
این درحالیست که ایران با احداث کریدورهای بین‌المللی و احیای جاده ابریشم و قرار گرفتن در قلب حیاتی‌ترین کریدورهای جهان، یک موقعیت ژئوپلیتیکی ویژه و غیرقابل چشم‌پوشی دارد. ایران محور ارتباط شرق و غرب از طریق جاده ابریشم جدید و کریدور شمال-جنوب از طریق اتصال جنوب آسیا به شمال اوراسیا است. ارتباطات ترانزیت بین روسیه، اروپای شرقی، اروپای مرکزی، اروپای شمالی، کاسپین- آسیای مرکزی و قفقاز با ناحیه اقیانوسیه و خلیج‌فارس از طریق ایران شکل می‌گیرد. ایران کوتاه‌ترین و اقتصادی‌ترین مسیر برای کشورهای محصور در خشکی برای رسیدن به آب‌های اقیانوس است. این موقعیت ایران به همراه زیرساخت‌های موجود و رو به توسعه آن، وضعی را شکل می‌دهد که به طور طبیعی نیازی به دالانی جدید نباشد و ترکیه و همه همسایگان ما از طریق ایران بتوانند تمام ارتباطات منطقه‌ای خود را شکل دهند.
مهدی زارع- اعتماد
منافع مشترک تهران و واشنگتن با افزایش نفت خام در بازارهای بین‌المللی
ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با پیکربندی‌های راهبردی متعدد جاری در خاورمیانه، موفق شده‌اند کانال غیررسمی مذاکرات را با وجود موانع ایدئولوژیک باز نگه دارند. این امر در هفته‌های اخیر منجر به آزادی زندانیان دوتابعیتی توسط جمهوری اسلامی ایران و آزادسازی بخشی از دارایی‌‌های ایران در کره جنوبی شده است. علاوه بر این، تهران اخبار مربوط به کندی احتمالی غنی‌سازی اورانیوم را نیز تکذیب نکرده است. بنابراین، با وجود تردید تحلیلگران به بازبینی مجدد برنامه جامع اقدام مشترک در ماه‌‌های آینده، تمایل به آرامش به وضوح نمایان است.
اما به نظر می‌رسد برای یک بار هم که شده تولید نفت به عنوان یک عامل تسهیل‌کننده در توازن دیپلماتیک قدرت بین دو کشور عمل می‌کند. به نظر می‌رسد توافق غیررسمی بر سر تولید و صادرات نفت بین واشنگتن و تهران حاصل شده است. مقامات آمریکایی به طور غیررسمی اعتراف کرده‌اند که برخی تحریم‌های نفتی ایران را کاهش داده‌اند و این موضوع به ایران اجازه می‌دهد تا تولید خود را به بالاترین سطح از سال ۲۰۱۸ یعنی سه میلیون بشکه در روز بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی بازگرداند.
منافع مشترک واشنگتن و تهران با افزایش نفت خام در بازارهای بین‌المللی یک مورد نادر قابل تأکید است. در واقع، افزایش سطح تولید امکان تعدیل قیمت نفت را فراهم کرده است، به طوری که اخیرا بهای هر بشکه نفت به کمتر از ۸۵ دلار کاهش یافته و در نتیجه فرصتی برای مصرف‌کنندگان و بانک‌‌های مرکزی درگیر تورم فراهم شده است. هدف انتخاباتی جو بایدن نیز حفظ قیمت چهار دلار برای یک گالن است. اما برای ایران، تولید درآمد نفتی سالم در شرایط بحران اقتصادی مداوم هدف مهمی است که تا پایان سال می‌تواند به ۳٫۶ میلیون بشکه در روز برسد، در حالی که این میزان کمتر از سطح تولید قبل از ماه می ۲۰۱۸ به حساب می‌آید.
اردوان امیراصلانی – شرق
بیشتر بخوانید
” چراغ سبز آمریکا به روابط اقتصادی عربستان و ایران ” ، “چهار تاخیر که مانع احیای برجام شد”
