رصد خبر | نشست شورای امنیت برای بررسی گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ از ابتدا حاشیه‌ساز بود. اصرار انگلیس که رئیس دوره‌ای این شورا است بر حضور نماینده اوکراین اعتراض‌هایی به همراه داشت.
در پایان هم تروییکای اروپایی خواستار لغو نشدن تحریمهای موشکی ایران شدند.
گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ را معاون سیاسی او در نشست شورای امنیت قرائت کرد.
سازمان ملل: آمریکا تحریمها علیه ایران را رفع کند
«رزماری دی‌کارلو»، معاون سیاسی دبیر کل سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت برای بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ ضمن توصیف برجام به عنوان بهترین گزینه برای اطمینان از «ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران» از آمریکا خواست تحریمها علیه ایران را رفع کند.
دی‌کارلو در این نشست گفت: «جمع‌بندی برجام و تأیید آن توسط این شورا در هشت سال پیش حاصل مذاکرات فشرده برای رسیدن به اهداف مشترکی در زمینه عدم اشاعه هسته‌ای و امنیت منطقه‌ای و ایجاد مزایای ملموس اقتصادی برای مردم ایران بود.»
او در ادامه اظهاراتش گفت: «دسامبر ۲۰۲۲ که آخرین باری بود که من به این شورا گزارش دادم همه طرف‌های این برنامه (برجام) و ایالات متحده تأیید کردند که بازگشت به اجرای کامل و موثر این برنامه تنها گزینه موجود برای حل و فصل مسائل پیرامون برنامه هسته‌ای ایران است. با گذشت ۶ ماه، مذاکرات برای احیای این توافق به بن‌بست خورده‌اند.»
آخرین دور مذاکرات رفع تحریمهای وین مردادماه سال گذشته در وین برگزار شد اما بعد از آن دچار وقفه شد. به گفته کارشناسان، برخی عوامل مانند فشارهای رژیم صهیونیستی، اختلافات با کنگره و مشکلات داخلی در آمریکا دلیل بی‌میلی دولت بایدن برای بازگشت به برجام، از زمان در دست گرفتن قدرت در کاخ سفید بوده است.
کشورهای غربی از طریق به راه انداختن جنگ رسانه‌ای-تبلیغاتی طی ماه‌های گذشته در تلاش بوده‌اند مقاومت ایران برای پافشاری در خصوص منافع این کشور را بشکنند.
جمهوری اسلامی ایران راستی‌آزمایی رفع تحریمها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریمها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.
معاون سیاسی دبیر کل سازمان ملل در ادامه اظهاراتش خاطرنشان کرد: «دیپلماسی تنها مسیر برای رسیدگی موثر به مسائل برنامه هسته‌ای ایران است. ضروری است که همه طرف‌ها در اسرع وقت گفت‌وگوها را از سر بگیرند و بر سر مسائل باقی‌مانده به توافق برسند.»
وی اضافه کرد: «در همین راستا، من درخواست دبیر کل سازمان ملل از ایالات متحده مبنی بر رفع تحریمها یا صدور معافیت از آنها، به نحو مشخص‌شده در برجام را تکرار می‌کنم و خواستار تمدید معافیت‌های مربوط به تجارت نفت با جمهوری اسلامی ایران هستم.»
انگلیس: شواهد زیادی مبنی بر حمایت ایران از جنگ روسیه علیه اوکراین وجود دارد
نماینده انگلیس در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت درباره روند قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام ادعا کرد: پس از ماه‌ها مذاکره، سال گذشته متون قابل قبولی ارائه شد که به ایران فرصت بازگشت همه طرف‌ها به برجام را از دست داد. ایران این فرصت را رد کرد و در عوض به تشدید تنش هسته‌ای خود ادامه داد و صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید کرد و به قطعنامه ۲۲۳۱ بی‌اعتنایی کرد. ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در حال حاضر بیش از ۲۱ برابر بیشتر از محدودیت های برجام است.
باربارا وودوارد اضافه کرد: قابلیت های غنی سازی ایران به بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سانتریفیوژ پیشرفته می رسد که برای اهداف تسلیحات هسته ای مناسب است. ایجاد این ظرفیت به ایران دستاوردهای غیرقابل برگشتی در دانش فنی داده است که برجام به دنبال محدود کردن آن بود.
سفیر انگلیس که ریاست دوره ای شورای امنیت را برعهده دارد، ادامه داد: ایران موشک هایی را آزمایش کرده است که می‌توانند سلاح‌های هسته‌ای را حمل کنند و فناوری‌هایی را آزمایش می‌کند که مستقیماً برای موشک‌های بالستیک میان‌برد و بین‌قاره‌ای قابل استفاده هستند.
این دپیلمات ارشد انگلیس مدعی شد: شواهد زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه ایران همچنان به حمایت مادی از جنگ تجاوزکارانه روسیه در اوکراین ادامه می دهد و پهپادهایی با برد بیش از ۳۰۰ کیلومتر را در اختیار مسکو قرار داده است. ایران همچنین با نقض ۲۲۳۱ به ارائه سیستم‌های تسلیحاتی پیچیده‌تر به حوثی‌های یمن ادامه داده است. این امر امنیت منطقه را به خطر می اندازد و ثبات و رفاه منطقه را تضعیف می کند.
سفیر انگلیس در سازمان ملل ادامه داد: محدودیت های درنظرگرفته شده در قطعنامه ۲۲۳۱ برای ایجاد اعتماد به ایران به عنوان یک بازیگر مسئول بین المللی بود.
وود وارد گفت: این محدودیت ها در ماه اکتبر منقضی می شوند و واضح است که مسیر پیش بینی شده در سال ۲۰۱۵ محقق نشده است. اگر ایران بخواهد این اعتماد را بازسازی کند، باید گام‌های اساسی برای معکوس کردن رویکرد تنش زای خود بردارد.
چین: آمریکا تحریمها علیه ایران را لغو و شرایط بازگشت به برجام را مهیا کند
معاون نمایندگی دائم چین در سازمان ملل چین گفت که پکن از آمریکا می خواهد تمام تحریم های یکجانبه علیه ایران را لغو کند و تهدید اشتباه استفاده از زور را متوقف کند و شرایط مناسب برای احیای کامل و بازگشت به برجام را مهیا کند.
وی ادامه داد: وضعیت کنونی مساله هسته ای ایران در نقطه بسیار حساسی است و همه طرف ها باید یک رویکرد منطقه برای رسیدگی به مساله هسته ای ایران اتخاذ کنند و آنها را با مسایل دیگر مرتبط نسازند. به همین دلیل چین با حضور و سخنرانی اوکراین در جلسه شورای امنیت با موضوع برجام مخالفت کرده است.
دیپلمات ارشد چین گفت: پکن معتقد است شورای امنیت باید نقش سازنده تری پیرامون برجام احیا کند و آشفتگی سال ۲۰۲۰ در خصوص مکانیسم ماشه نباید تکرار شود.
وی همچنین تاکید کرد: احیای روابط ایران و عربستان که با میانجی گری چین انجام شد به امیدها برای احیای برجام جان تازه ای داده است.
هشدار روسیه به غرب درباره تلاش برای حفظ تحریمهای موشکی علیه ایران
واسیلی نبنزیا سفیر و نماینده روسیه در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت برای بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ با تصمیم انگلیس برای دعوت از اوکراین بشدت مخالفت کرد و گفت این اقدام احتمالاً بحث در شورای امنیت را با تنش بیشتری مواجه می کند.
نبنزیا همچنین تصریح کرد که مسکو از بیانیه اتحادیه اروپا و مطرح کردن مسائلی به برجام تعلق ندارد، “متحیر” شده است.
نماینده روسیه به اقدامات اجباری یکجانبه تحمیل شده توسط آمریکا در گزارش های دبیرکل سازمان ملل اشاره کرد و گفت که این اقدامات طبق برجام ممنوع است.
او برجام را به عنوان “نقطه عطف” در دیپلماسی بین‌المللی دانست و افزود که آمریکا با خروج یکجانبه‌اش از برجام در سال ۲۰۱۸ تلاش کرد «دستاورد مشترک ما» را تخریب کند. از آن تاریخ به بعد آمریکا هیچ گام واقعی برای بازگشت به توافق برنداشته است.
سفیر دولت پوتین در سازمان ملل تاکید کرد آمریکا به دنبال بازگشت این کشور به توافقی است که در سال ۲۰۱۸ آن را تضعیف کرد، همچنین این کشور به دنبال اثبات ادعای خود در مورد انتقال سلاح به اوکراین است.
وی تأکید کرد: «همه اقداماتی که ایران انجام داده چیزی بیشتر از واکنش به اقدامات آمریکا نیستند.» نبنزیا در اظهارات خود همچنین به “تحریف” در شهادت در مورد همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی اشاره کرد و با استناد به “تصاویر جعلی” ادعایی مبنی بر استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی علیه اهداف اوکراین، غرب را مقصر تضعیف مستقیم و عمدی چشم انداز احیای برجام دانست.
ایران: فعالیت دبیرخانه در ادعای نقض قطعنامه فراقانونی و غیرقابل قبول است
امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با مخالفت با حضور نماینده اوکراین در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ ، این اقدام را از سوی انگلیس، تلاشی بدبینانه برای منحرف کردن توجه از موضوع مبرم در دست، یعنی اجرای برجام و عدم پایبندی و قصور برخی از طرف‌های غربی در انجام تعهدات خود تحت این توافق است.
او تاکید کرد: فشار، ارعاب و رویارویی بی‌اثر است. اگر ایالات متحده و سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا اراده سیاسی واقعی از خود نشان دهند، مقابله با چالش‌های کنونی برجام در دسترس است. ما به نوبه خود آماده هستیم تا مذاکرات را در اولین فرصت برای بازگرداندن برجام و اطمینان از اجرای کامل آن توسط همه از سر بگیریم.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل افزود: این گزارش بار دیگر نتوانسته است به دلایل اصلی وضعیت کنونی برجام، یعنی خروج آمریکا از آن رسیدگی کند. همچنین در مورد نقض عمده و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی از تعهدات قانونی صریح آنها تحت قطعنامه ۲۲۳۱ سکوت کرده است.
ایروانی اضافه کرد: دخالت دبیرخانه در به اصطلاح «تحقیق» برای «بررسی» ادعایی نقض قطعنامه به وضوح فراتر از وظایفی است که شورا از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ و تبصره S/۲۰۱۶/۴۴ رئیس شورا به آن واگذار کرده است. بر اساس این دو سند، دبیرخانه هیچ گونه وظیفه ای برای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد. بنابراین، این فعالیت های فراقانونی دبیرخانه غیرقابل قبول است و باید از آن خودداری شود.
وی خاطرنشان کرد: پیشرفت های قابل توجهی در زمینه مسائل پادمانی حاصل شده است و همانطور که آژانس اخیراً تأیید کرده است، نگرانی ها در مورد ذرات اورانیوم ضعیف شده در یک مکان به طور موثر برطرف شده است.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل افزود: به جای تکرار طوطی وار اطلاعات نادرست و بی اساس رژیم اسرائیل در مورد برنامه صلح آمیز هسته ای ایران توسط برخی از اعضای شورا، از آنها انتظار می رود که امروز به اندازه کافی شجاعت داشته باشند و نتایج مثبت همکاری سازنده ما با آژانس را به درستی تصدیق کنند.
تروئیکای اروپایی خواستار عدم رفع تحریمهای موشکی ایران شد
تروئیکای اروپایی طی این بیانیه که در حاشیه نشست دوره ای شورای امنیت سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ منتشر شد، بدون اعتراض به ایالات متحده آمریکا به‌عنوان مقصر اصلی وضع کنونی اجرای برجام و طرفی که با نقض قطعنامه شورای امنیت درباره این توافق، نظام چندجانبه‌گرایی و بین‌المللی را به نابودی کشانده است ادعا کرد: «ایران بیش از چهار سال است که تعهدات هسته‌ای خود را در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مصوب قطعنامه ۲۲۳۱ نقض کرده و برنامه هسته‌ای‌اش به سطوح خطرناکی رسیده است. این موضوع برای صلح و امنیت بین المللی بسیار مهم است.»
سه کشور اروپایی با اشاره به پیشرفت‌های صنعت هسته‌ای ایران مدعی شدند که فعالیت‌های ایران توجیه غیرنظامی معتبری ندارد و «این مساله ایران را هرچه بیشتر به توانایی های مرتبط با تسلیحات اتمی نزدیک می کند و این مساله مایه نگرانی شدید شورای امنیت است»
آنها در بخش دیگری از این بیانیه، پیشرفت‌های صورت گرفته در چارچوب توافق میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل‌وفصل مسائل سیاسی پادمانی را ناکافی خوانده و خواستار اجرای کامل و بدون تاخیر توافقات اسفند ماه شدند.
دیپلمات‌های سایر کشورها در نشست شورای امنیت چه گفتند؟
در این نشست، سفیر و نماینده کشور مالت به عنوان تسهیل‌کننده برجام به ابعاد متعدد نظارت بر قطعنامه ۲۲۳۱ اشاره و بر اهمیت نظارت «اعتمادسازی» آژانس بین المللی اتمی تاکید کرد.
سفیر مالت در سازمان ملل تاکید کرد که برجام بهترین گزینه موجود برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای است.
نماینده مالت مدعی شکاف در راستی آزمایی کنونی شد و خواهان گزارش های ایران در مورد اورانیوم غنی شده شد.
نماینده برزیل در شورای امنیت نیز برجام را یک توافق “ناقص” اما مهم به ویژه در حوزه کنترل تسلیحات و خلع سلاح توصیف کرد و گفت اگرچه این توافق کامل نیست اما نباید خوبی آن نادیده گرفته شود.
سفیر و نماینده برزیل همچنین از خروج آمریکا از برجام ابراز تاسف کرد و با تلاش‌ها برای «انزوای» ایران مخالفت کرد و خواستار اجرای مفاد ضروری برجام برای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای شد.
سوئیس: همه از احیای برجام نفع می برند
سفیر و نماینده سوئیس در سازمان ملل نیز از برجام به عنوان یک توافق “متزلزل” یاد کرد که به دلیل خروج آمریکا و پیشرفت فعالیت های ایران در جنبه های کلیدی برنامه هسته ای خود دچار ضعف شده است.
نماینده این کشور به گزارش آژانس در مورد “مسائل باقی مانده” از جمله دسترسی به تاسیسات هسته ای اشاره کرد و از دبیرخانه سازمان ملل خواست تا از اهرم‌های خود برای انجام تحقیقات در مورد نگرانی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استفاده کند و یادآور شد همه کشورها از احیای برجام نفع می برند.
فرانسه : پیشرفت‌های هسته‌ای ایران فراتر از محدودیت‌های برجامی و نیازهای داخلی اش است
سفیر و نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز با ادعای “تشدید” برنامه هسته ای ایران، گفت که هرگز برنامه هسته ای ایران تا این حد پیشرفته نبوده است.
سفیر فرانسه در سازمان ملل با ابراز تاسف مدعی شد پیشرفت های ایران از محدودیت های برجام فراتر رفته به حدی که بیشتر از نیازهای داخلی این کشور است.
این دیپلمات اروپایی ادعا کرد که انتقال پهپادها به روسیه برای استفاده علیه اوکراین مستند است و از اینکه تلاش‌ها برای مهار فعالیت موشک‌های بالستیک و غنی‌سازی اورانیوم ایران به نتیجه نرسیده است، ابراز تاسف کرد.
ژاپن بر حمایت از اقدامات اعتمادساز صادقانه تاکید کرد
سفیر و نماینده ژاپن در این نشست شورای امنیت، به مجموعه ای از مسائل مربوط به پایبندی به احیای برجام و همکاری کامل ایران با بارزسان آژانس اشاره کرد و گفت باید از “اقدامات اعتمادساز صادقانه” حمایت شود.
دیپلمات کشور ژاپن در اظهارات خود با تکرار ادعاهای غرب مبنی بر ارسال غیرمجاز تسلیحات ایران از جمله پهپادهای ایرانی به روسیه علیه اوکراین، این اقدام را محکوم کرد.
نماینده ژاپن در عین حال از احیای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی استقبال کرد.
اکوادور: برجام بهترین چارچوب موجود است
از سوی دیگر نماینده اکوادور از گفت‌وگو بر اساس برجام کنونی به عنوان «بهترین چارچوب موجود» برای پیشبرد اجرای کامل و مؤثر این توافق یاد کرد و از گزارش آژانس درباره سطوح اورانیوم غنی‌شده ایران ابراز تاسف کرد.
امارات: به دنبال پیروی از توافقات بین المللی هستیم
لانا نصیبه سفیر و نماینده امارات در سازمان ملل نیز به حمایت از تلاش های منطقه ای برای اطمینان از اینکه برنامه های هسته ای منحصراً صلح آمیز باقی می ماند، اشاره و از احیای روابط دیپلماتیک در منطقه استقبال کرد.
نماینده امارات گفت که ابوظبی به دنبال پیروی “جدی” از توافقات بین المللی از جمله همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی است.
وی از افزایش سطح غنی سازی اورانیوم ایرا فراتر از برجام ابراز تاسف و ادعا کرد که امارات از مسائل مربوط به آزمایش های موشکی و انتقال تسلیحات از ایران نگران است.
آلبانی ادعاهای آمریکا و انگلیس را تکرار کرد
سفیر و نماینده آلبانی در سازمان ملل نیز درباره وضعیت برجام به گزارش‌هایی اشاره کرد که ادعاهای ایران در مورد استفاده‌های صلح‌آمیز از انرژی هسته ای را دچار«تردید می‌کند» و ادعا کرد «نگاهی دقیق‌تر» به فعالیت‌های غنی‌سازی ایران، نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند مبنی بر اینکه ایران به سرعت به دنبال سلاح‌های هسته‌ای است.
سفیر آلبانی مدعی شواهدی مبنی بر انتقال غیرمجاز تسلیحات ایران به حوثی‌ها و روس‌ها شد و از ایران خواست که حمایت از تروریسم را از جمله از طریق فضای مجازی متوقف کند.
تاکید غنا بر مسیر دیپلماسی
سفیر و نماینده کشور غنا نیز از برجام به‌عنوان «عملی‌ترین رویکرد» برای اطمینان از محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران یاد کرد.
وی به تعهد بر «استفاده‌های صلح‌آمیز از انرژی هسته ای» تحت ان پی تی اشاره و از دیپلماسی به‌عنوان «مسیری که باید ادامه یابد» یاد کرد.
حاشیه‌های نشست شورای امنیت
نشست دوره ای شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام به صحنه جدال میان انگلیس که ریاست دوره ای این شورا را برعهده دارد و نیز روسیه تبدیل شد که لندن در اقدامی غیرسازنده و برای منحرف کردن افکار عمومی از بدعهدی غرب نسبت به اجرای برجام، نماینده اوکراین را به این نشست دعوت کرد.
واسیلی نبنزیا سفیر و نماینده روسیه در این نشست امروز پنجشنبه به وقت محلی شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و اجرای برجام خطاب به انگلیس که ریاست دوره ای شورای امنیت را بر عهده دارد، با اعتراض به دعوت از اوکراین گفت: چرا شما از اوکراین برای شرکت دعوت کرده اید درحالی که اوکراین عضو برجام نیست.
باربارا وود وارد سفیر انگلیس در پاسخ به سفیر روسیه گفت: پس از آنکه اوکراین درخواست خود را برای شرکت در این جلسه اعلام نمود, ما این درخواست را با تمام اعضا درمیان گذاشتیم و پس از موافقت اکثریت اعضای شورای امنیت، ما با حضور این کشور موافقت کردیم.
دیپلمات انگلیسی گفت: ایران و روسیه هر دو تعهدات خود تحت قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرده اند. آنها بدون کسب تایید اولیه از شورای امنیت اقدام به انتقال پهپاد کرده اند. پهپادهای ایرانی تاثیر مستقیم بر اوکراین دارد. روسیه در چند هفته گذشته از پهپادهای ایرانی برای هدف قرار دادن تاسیسات غیرنظامی اوکراین استفاده کرده است. مخالفت با سخنرانی اوکراین در این جلسه وجدانی نیست زیرا این کشور با تاثیر مخرب استفاده از پهپادهای ایرانی مواجه است.
در رای گیری انجام شده برای حضور اوکراین در جلسه شورای امنیت با موضوع قطعنامه ۲۲۳۱ برای حضور اوکراین در این نشست، ابتدا سفیر انگلیس تعداد آرای را بدین شرح اعلام کرد که ۱۱ عضو شورای امنیت رای مثبت، ۲ کشور رای مخالف و یک کشور رای ممتنع دادند. باربارا وودوارد سپس آرا را اصلاح کرد و گفت ۱۲ عضو شورای امنیت به حضور اوکراین رای مثبت داده اند.
