رصدخبر | سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری روز دوشنبه اول اردیبهشت گفت که نشست کارشناسی برای گفت‌وگوی ایران و آمریکا هم در مسقط برگزار میشود. او از سفر آتی وزیر امور خارجه به چین خبرداد و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره محتوای مذاکرات ایران و آمریکا را هم رد کرد.
پرسش و پاسخ خبرنگاران و اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه را می‌خوانید.
گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره جزئیات دومین دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده
جزئیات مطرح شده درباره مطالب گفته شده در مذاکرات را تأیید نمی‌کنیم و صرفا گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای است. قرار نیست جزئیات این مذاکره در رسانه‌ها بحث شود و هیچ کدام از مسائلی که مطرح شده را تأیید نمی‌کنیم. ما هنوز در ابتدای یک مسیر طولانی هستیم بنابراین هیچ کدام از مسائلی که مطرح شده را ما تایید نمی‌کنیم.
تضمین‌های مرتبط با مطالبه ایران برای رفع تحریم‌ها
تحریم‌هایی که علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال شده‌اند، همگی ناموجه، غیرقانونی و ظالمانه هستند. از این رو، ما تفاوتی بین تحریم‌هایی که به بهانه‌ها و عناوین مختلف علیه ما وضع شده‌اند قائل نیستیم. مطالبه اساسی ما در هر مذاکره‌ای، برداشتن این تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه است؛ به گونه‌ای که آثار ملموس و کاملاً مؤثری داشته باشد. جمهوری اسلامی ایران باید بتواند به شکل عادی فعالیت‌های اقتصادی، تجاری و بانکی خود را انجام دهد و همچنین اطمینانی ایجاد شود که تجارب منفی گذشته تکرار نخواهد شد. بحث تضمین‌ها به همین موضوع مربوط است؛ یعنی ما باید مطمئن شویم که در صورتی که این گفتگوها به نتیجه مشخصی برسند، دوام خواهند داشت و طرف‌های مقابل به طور جدی در ایفای تعهدات خود عمل خواهند کرد.
تعیین محل مذاکرات
آنچه که مهم است این است که عمان به عنوان واسطه مذاکرات و میزبان این گفت‌وگوها، نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است و من از این فرصت استفاده کرده و از نقش حرفه‌ای که تا به حال انجام داده‌اند، قدردانی می‌کنم. عمان پیشنهاد داد که دور دوم مذاکرات در جایی غیر از مسقط برگزار شود و ما به احترام به عمان، با این پیشنهاد مخالفت نکردیم. محل برگزاری مذاکرات نیز با توافق میان سه طرف، یعنی عمان، ایران و آمریکا تعیین شد. طبیعی بود که وقتی نشستی بخواهد در کشور دیگری برگزار شود، نیاز به تمهیدات و پیش‌بینی‌های متفاوتی دارد. دولت ایتالیا نیز میزبانی بسیار خوبی ارائه داد و از آنها هم سپاسگزاریم. بنابراین تعیین محل مذاکرات، با پیشنهاد عمان و توافق طرفین انجام شد.
دور بعدی مذاکرات در مسقط خواهد بود، که شامل هم نشست فنی و هم نشست در سطح مذاکره‌کنندگان ارشد است و این نشست روز شنبه برگزار میشود.
هفتمین دوره نمایشگاه ایران اکسپو
نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران از ۸ تا ۱۲ اردیبهشت‌ماه برگزار خواهد شد. این مهم‌ترین رویداد در حوزه دیپلماسی اقتصادی ایران است که هر سال برگزار میشود. امسال هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی ما با رشد قابل توجهی مواجه هستیم. همکاران ما در حوزه دیپلماسی اقتصادی با همکاری سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت و سایر ارگان‌های متولی موضوع اقتصادی و صنعتی در کشور، اقدامات خیلی خوبی را در این دو، سه ماه انجام دادند تا بتوانیم این نمایشگاه را به فرصتی برای شناساندن ظرفیت‌های اقتصادی تولیدی و صنعتی کشور و برقراری ارتباط با شرکای تجاری و بازرگانی‌مان تبدیل کنیم. آماری که من دریافت کردم تا الان بیش از ۱۰۰ کشور، شرکت‌های خصوصی و دولتی از بیش از ۱۰۰ کشور قرار است در این رویداد شرکت کنند. تقریبا همزمان با این رویداد، همایش اقتصادی ایران و آفریقا برگزار خواهد شد. این همایش هم بسیار مهم است؛ هم از جهت تعداد شرکت‌های شرکت کننده و تعداد مدعو و همینطور زمینه‌هایی که قرار است در این همایش مد نظر قرار بگیرد در حوزه‌های مختلف اقتصادی، صنعتی، تجاری و گردشگری تا الان حدود ۴۰ کشور آفریقایی بخش‌های خصوصی یا دولتی‌شان برای شرکت در این همایش اعلام آمادگی کردند و فکر می‌کنم بیش از ۳۰ مقام ارشد اعم از وزیر و معاون وزیر مشارکت کنند.
احتمال طرح مباحث غیرهسته‌ای در مذاکره با آمریکا
برای ما موضوع رفع تحریم‌ها یک مطالبه اساسی است. اعتقادمان بر این است و این واقعیت هم است که تحریم‌های ظالمانه ای که علیه ایران به بهانه موضوع هسته‌ای ایجاد شده، هیچ مبنایی ندارد و به خاطر اینکه مبنا را بر نگرانی نسبت به ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران گرفتند که این مبنا اساسا موضوعیت ندارد. با این پیش فرض، تمام تلاش ما این خواهد بود که هرچه سریعتر زمینه رفع تحریم‌ها را ایجاد کنیم. متقابلاً برای اعتمادسازی اعلام آمادگی کردیم؛ این یک رویه ثابت شده از طرف ایران طی سه دهه گذشته است که احیاناً نگرانی‌ها یا شبهه‌هایی که در مورد برنامه هسته‌ای ایران وجود داره را از طریق اتخاذ اقدامات داوطلبانه و شفافیت زا مرتفع کنیم.
در نشست کارشناسی آتی قاعدتاً ما هنوز در جزئیات مربوط به چهارچوب خواهیم بود، اگر اقتضا بکند وارد موضوعات جزئی تر در هر دو حوزه خواهیم شد ولی فعلاً با توجه به اینکه شاهد شروع این روند هستیم در این دو جلسه ما روی چارچوب‌ها و مواضع کلی هر یک از طرفین متمرکز بودیم. لذا لازم است که در نشست فنی ما یک مقدار جزئی تر به مواضع هر یک از طرفین در چهارچوب‌هایی که مد نظر بوده ورود کنیم.
همزمانی سفر وزیر دفاع عربستان سعودی به ایران و دور دوم گفت‌وگوهای ایران و آمریکا
سفر وزیر دفاع عربستان به جمهوری اسلامی ایران از قبل برنامه‌ریزی شده بود و با گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم تقریباً همزمان شد. این سفر نشانگر ثمردهی سیاست همسایگی است که از طرف جمهوری اسلامی ایران طی این سالها پیگیری شده و نشانه باورمندی ما به این است که کشورهای منطقه باید بتوانند خودشان با اتکای بر توانمندی‌های یکدیگر و با ایجاد اعتماد متقابل در مسیر ثبات و صیانت از امنیت منطقه خلیج فارس و غرب آسیا حرکت کنند. طبیعی است که در هر مراوده‌ای در این ایام موضوع گفت‌وگو هم مطرح بشود. من عرض کردم ما خودمان فعالانه در تماس با کشورهای پیرامونی پیش‌قدم شدیم و در مورد روند مذاکرات توضیح دادیم.
سفر نخست‌وزیر عراق به دوحه و دیدار با احمد جولانی
برنامه هایی که دولت عراق در رابطه با تنظیم مراودات و روابط خود با هر یک از کشورهای همسایه دارد موضوعی است که مربوط به عراق و حاکمیت این کشور است. ما بر ضرورت حفظ امنیت و یکپارچگی سوریه و ضرورت ایجاد ساختارها و حاکمیتی که نماینده همه اقشار و بخش‌های تشکیل دهنده جامعه سوریه باشد تاکید داریم. امنیت سوریه به نوعی مستقیماً با امنیت کل منطقه مرتبط هست ؛سوریه نباید به یک بستری برای رشد تروریسم و افراطی گری تبدیل شود.
تداوم رایزنی‌ها با سایر اعضای برجام به ویژه چین و روسیه
چین و روسیه، هم دو عضو مهم شورای امنیت هستند و هم به عنوان دوستان و شرکای مهم جمهوری اسلامی ایران همیشه در جریان روندهای مرتبط با موضوع هسته‌ای ما بودند. از پیش از شروع این گفت‌وگوها، همانطور که عرض کردم، هم روسیه و چین و هم کشورهای منطقه در جریان قرار گرفتند. ما حتی با کشورهای اروپایی، سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان به عنوان اعضای برجام در ارتباط بودیم و با آنها مشورت داشتیم. در مورد روند مسقط نیز این گفت‌وگوها را ادامه خواهیم داد، به جهت اینکه من قبلاً هم عرض کردم،کماکان قطعنامه ۲۲۳۱ وجود دارد و برجام وجود دارد و این چند کشوری که اسم بردم، هم‌شان از لحاظ حقوقی بخشی از این سند هستند و فکر میکنیم که برای اینکه هر روندی به صورت عادی و بدون مشکل پیش برود، لازم است که این رایزنی ها ادامه پیدا کند.
سرعت مذاکرات و تهدیدهای مکرر تروئیکای اروپایی به استفاده از مکانیسم ماشه
ما هر روزی که زودتر بتوانیم تحریم‌های غیرقانونی علیه ملت ایران را رفع کنیم و برداریم، حتماً دریغ نخواهیم کرد و از این حیث ما جدیت داریم. سرعت عمل برای ما بسیار مهم است و این به طرف مقابل بستگی دارد. از طرف دیگر فکر میکنیم استناد به موضوعی که به عنوان ساز وکار ماشه از آن نام می‌برند از طرف اروپایی‌ها به هیچ عنوان سازنده نیست. کشورهای اروپایی باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند در این روند نقش سازنده‌ای را ایفا کنند و جایگاه خودشان را اعاده کنند یا اینکه به مثابه نیروهای غیر سازنده در این روند عمل خواهند کرد. اروپا در یک زمان نقش بسیار مهمی در شکل گیری برجام داشت و تجربه خوبی را در کمک کردن به این روند داشتند. در این مدت هم تا جایی که به ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران مربوط میشود، ما کشورهای اروپایی را در جریان گفتگوها قرار دادیم و امیدواریم که این حسن نیت جمهوری اسلامی ایران را هم متقابلاً در نظر داشته باشند و کمک کنند به روندهایی که در حال حاضر در جریان است.
مطرح شدن مجدد ادعاهای کویت در خصوص میدان گازی آرش
به صورت یک اصل، تکرار یک ادعا از طریق رسانه، حقی را برای هیچ دولتی ایجاد نمی‌کند. بیان مکرر مواضع یک جانبه در مورد موضوعی که باید از طریق مذاکره حل و فصل بشود از لحاظ قانونی هیچ جایگاهی را برای طرف مقابل ایجاد نمی‌کند. ما گفتیم که موضوع میدان مشترک نفتی آرش باید با عنایت به حقوق تاریخی و حقوق عرفی طرفین، در اینجا مشخصاً جمهوری اسلامی ایران مورد مذاکره و مصالحه قرار بگیرد. الان هم من دعوت می‌کنم از دوستان کویت که به دعوت جمهوری اسلامی ایران برای مذاکره به منظور حل و فصل این موضوع پاسخ مثبت بدهند و این موضوع میدان مشترک را به یک موضوع دیگر برای تفاهم و دوستی بین دو ملت تبدیل کنند.
ترکیب تیم کارشناسی ایران در مذاکرات با آمریکا
ترکیب تیم کارشناسی ما با توجه به پیشرفت مذاکرات و ورود به جزئیات مربوط به هر یک از دو حوزه هسته‌ای و رفع تحریم‌ها تنظیم خواهد شد. در حال بررسی جنبه‌های مختلف موضوع هستیم و با توجه به چارچوب‌هایی که در دو جلسه قبلی در مسقط و رم مورد تفاهم قرار گرفته است و بر اساس آن در مورد ترکیب تیم برای جلسه چهارشنبه تصمیم گیری خواهد شد. این موضوعی است که همین الان همچنان در دست بررسی است.
اشغال مساحت بالایی از جولان سوریه توسط ارتش اسرائیل
این یک نگرانی جدی و واقعی است. با توجه به سابقه رژیم صهیونیستی در اشغالگری و در تعرض و تجاوز به کشورهای همسایه حتماً باید این موضوع جدی گرفته شود. اشغال نزدیک به ۳۷۰ کیلومتر مربع از اراضی سوریه تداوم پیدا کرده که به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و یک تجاوز آشکار و خلاف همه اصول و ضوابط بین المللی و منشور ملل متحد است. در حالت طبیعی شورای امنیت سازمان ملل متحد باید برای توقف و جلوگیری از تداوم تجاوز رژیم اشغال در جولان از همان زمان که اتفاق افتاد، ورود می‌کرد. همچنان بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل متحد، جولان بخشی از سوریه محسوب میشود و گذشت زمان باعث نخواهد شد که تغییری در این اصل حقوقی ایجاد شود. طبیعتاً این انتظار میرود که کشورهای منطقه هم در قالب سازمان همکاری اسلامی هم در چارچوب اتحادیه عرب و هم در سایر مجامعی که در سطح منطقه و بین المللی وجود دارد نسبت به این موضوع با جدیت ورود کنند و خواستار توقف تجاوز و خروج نظامیان رژیم صهیونیستی از خاک سوریه بشوند.
نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مذاکرات ایران و آمریکا
آژانس قاعدتاً وظایفش، مسئولیت‌هایش و اختیاراتش طبق اساسنامه آژانس و طبق معاهداتی که حاکم بر روابط میان جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو آژانس و این نهاد تنظیم خواهد شد، اقدام می‌کند. بنابراین در همان چارچوب و با توجه به رویه‌هاس از قبل تعیین شده این نظارت‌ها و بازرسی‌های آژانس ادامه پیدا خواهد کرد.
شایعه دیدار معاون سیاسی وزیر امور خارجه با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رم
به هیچ عنوان صحت ندارد. حضور آقای مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رم بنا به تصمیم خودشان بوده و هیچ گفت‌گویی و هیچ دیداری در رم با ایشان نداشتیم. ما گفت‌گو با ایشان را در تهران انجام دادیم. بنابراین بحث جدیدی وجود نداشت که ما بخواهیم در موردش صحبت کنیم.
سفرای جدید ایران در کوبا و مکزیک
آقایان ذبیح‌الله نادری و ابوالفضل پسندیده به ترتیب به عنوان سفرای کشورمان در کوبا و مکزیک انتخاب شده‌اند.
سفرای ایران در کشورهای ایرلند، لهستان، صربستان و ساحل عاج به زودی معرفی خواهند شد.
توافقنامه امنیتی ایران و عراق
رابطه با عراق دوستانه و مبتنی بر حسن همجواری است و درباره مسائلی که از ناحیه تروریسم مطرح بود، باور هر دو کشور این است که مسائلی که از سوی تروریست‌ها رخ داده می‌تواند زمینه ایجاد اخلال در روابط دو کشور باشد. درک مشترک از مبارزه با تروریسم ارزشمند است و براساس آن درک مشترک دو کشور موفق شدند توافقی را برای مقابله با گروه‌های تروریستی منعقد کنند. پیگیری اجرای این توافق یکی از موضوعات در دستورکار دو طرف است. در هر مراوده دیپلماتیک این موضوع را جدی با مقامات عراقی و اقلیم در دستورکار داریم و با نگاه مثبت امیدواریم برخی موانعی که بر سر اجرای توافق وجود دارد، رفع شود
