محمد طبیبیان – اقتصاددان معتقد است در سقوط ارزش لیر ترکیه درس هایى از اقتصاد نهفته است.
در یادداشتى طبیبیان مى خوانیم:
اخیرا نرخ لیر ترک نسبت به دلار به شدت کاهش یافته است. از حدود ۸/۵ لیر در مقابل یک دلار به ۱۳ لیر طی سه ماه. این کاهش ارزش تشدید شده است، بعد از این که اردوغان اعلام کرد به هیچ وجه موافق افزایش نرخ بهره نبوده و نیست. اکنون نرخ تورم در ترکیه حدود بیست درصد است. برای کنترل تورم و کاهش ارزش پول راسای بانک مرکزی قصد افزایش نرخ بهره را داشته اند و او تا کنون سه رئیس بانک مرکزی را برکنار کرده چون با نظر او در مورد نرخ بهره موافق نبوده اند.
درس یکم، در ترکیه هم تورم یک پدیده پولی است
درس دوم، برای کنترل نرخ تورم نرخ بهره باید افزایش یابد. شاید بیاد داشته باشید که در کشور ما هم برخی استدلال می کنند، با افزایش نرخ بهره هزینه تولید افزایش می یابد و تورم تشدید می شود. این ها در سطح همان هایی هستند که فکر می کنند خورشید گرد زمین می چرخد.
درس سوم، چون تورم یک پدیده پولی است لاجرم کنترل تورم کشیدن اهرم های پولی را لازم می کند. این هم، به هر شکل انجام شود نرخ بهره را بالا می برد.
درس چهارم، اردوغان دستور داده در مورد افزایش نرخ ارز های خارجی بر رسی شود و مسبب شناسی گردد. اما تورم یعنی کاهش ارزش پول یعنی افزایش قیمت ارز های بین المللی کم و بیش با ثبات تر. پس با دستور و پیگرد ارز فروش ها و غیره علاج نمی شود.
درس پنجم، یک وقتی مرحوم فریدمن گفته بود که تورم فقط یک یگانه مسئله اقتصادی نبوده و نشان دهنده وجود فقط یک مشکل در یک موضع و محل از بدنه اقتصاد نیست. بلکه نشان از یک بیماری عمومی اقتصاد و در واقع سوء مدیریت عمومی اقتصاد است. با توجه به این نکته بهتر می توان گرفتاری اقتصادی ترکیه را درک کرد.
.
